Nowe przepisy będą obowiązywały już od początku 2012 r. Wprowadzane zmiany regulują sposób ustalania cen oraz obowiązki dokumentacji transakcji zawieranych przez rosyjskie przedsiębiorstwa z podmiotami powiązanymi (krajowymi i zagranicznymi) oraz niektórych innych transakcji podlegających szczególnej uwadze urzędów skarbowych.
Przepisy w zakresie cen transferowych dotychczas obowiązujące w Rosji od 1999 r.:

• ograniczały podatkowy zakres kontroli cen transferowych, które w rzeczywistości mogły dotyczyć tylko tych transakcji, dla których dostępne były publiczne dane porównawcze (np. z giełd papierów wartościowych lub giełd towarowych),
• zezwalały na to, żeby ceny ustalane pomiędzy podmiotami powiązanymi odbiegały do 20% od cen rynkowych,
• stanowiły, że warunki transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi powinny być ustalane i kontrolowane metodami porównywalnej ceny niekontrolowanej, koszt plus lub ceny odprzedaży,
• nie zawierały regulacji m.in. w zakresie dokumentacji transakcji oraz uprzednich porozumień cenowych.

Przyjęte obecnie przepisy w zakresie cen transferowych określają:

• rodzaje transakcji, które będą podlegały kontroli od 2012 r.,
• zasady dokumentacji podatkowej transakcji z podmiotami powiązanymi oraz informacji podatkowych, które powinny być przedstawiane przez rosyjskich podatników urzędom skarbowym w tym zakresie,
• metody ustalania i kontroli cen transferowych dla celów podatkowych,
• zasady przeprowadzania analiz rynkowych warunków transakcji (w tym źródła danych i warunki porównywalności transakcji),
• zasady kontroli w zakresie cen transferowych i kary za stosowanie warunków odbiegających od rynkowych,
• porozumienia cenowe (APA).

Wprowadzone zmiany w przepisach zbliżają rosyjskie regulacje w zakresie cen transferowych do regulacji obowiązujących w krajach OECD (m.in. w zakresie metod ustalania cen transferowych, dokumentacji transakcji oraz porozumień cenowych).
Kiedy podmioty są powiązane?

Zgodnie z przepisami, które będą obowiązywały w Rosji od 2012 r. podmioty są powiązane, jeżeli jeden z nich:

• posiada więcej niż 25% udziałów w kapitale drugiego podmiotu lub
• może decydować o powołaniu 50% składu zarządu lub rady nadzorczej drugiego podmiotu lub
• może mieć wpływ na warunki zawieranych pomiędzy tymi podmiotami transakcji.

Podmioty zależne od państwa nie będą traktowane jako powiązane ze sobą.

Jakie transakcje będą podlegały kontroli?

Od 2012 r. podatkowe kontrole cen transferowych stosowanych przez rosyjskie przedsiębiorstwa będą obejmowały transakcje:

• pomiędzy podmiotami powiązanymi (z wyłączeniem transakcji krajowych zawieranych pomiędzy rosyjskimi przedsiębiorstwami o wartości nieprzekraczającej 3 mld RUB w 2012 r., 2 mld RUB w 2013 r., a 1 mld RUB w 2014 r.),
• zawierane z zagranicznymi odbiorcami lub dostawcami obejmujące handel ropą i produktami ropopochodnymi, metalami, nawozami mineralnymi oraz metalami i kamieniami szlachetnymi,
• zawierane z podmiotami z tzw. rajów podatkowych (m.in. z Cypru) których wartość przekracza 60 mln RUB w jednym roku,
• pomiędzy rosyjskimi przedsiębiorstwami powiązanymi w zakresie handlu towarami podlegającymi podatkowi mineralnemu (naliczanemu od wartości tych towarów), jeżeli wartość transakcji przekracza 60 mln RUB w jednym roku,
• zawierane pomiędzy rosyjskimi przedsiębiorstwami powiązanymi, z których jedno korzysta ze zwolnień lub ulg podatkowych w Rosji (w tym z podmiotami prowadzącymi działalność w specjalnych strefach ekonomicznych i centrach innowacji, jeżeli wartość transakcji z tymi podmiotami przekracza 60 mln RUB w jednym roku, a od 2014 r. z podmiotami podlegającymi podatkowi rolnemu lub ryczałtowemu, jeżeli wartość transakcji z tymi podmiotami przekracza 100 mln RUB w jednym roku).

[page_break]
Przepisy przyznają sądom prawo do uznania, że transakcje mogą podlegać kontroli w zakresie cen transferowych pomimo, że nie należą do żadnej spośród ww. kategorii.

Jakie informacje należy przedstawić i jakie dokumentacje należy sporządzić?
Zgodnie z nowymi przepisami, od 2012 r. rosyjscy podatnicy będą zobowiązani do wykazania, że warunki transakcji podlegających kontroli w zakresie cen transferowych nie odbiegają od warunków rynkowych.
Nowe przepisy podatkowe wprowadzają obowiązek składania urzędom skarbowym informacji o transakcjach podlegających kontroli w zakresie cen transferowych, których wartość przekracza 100 mln RUB w jednym roku. Informacje powinny obejmować przedmiot, strony oraz wartość transakcji. Termin na złożenie takiej informacji został określony na 20 maja każdego roku podatkowego.

Od 1 lipca 2012 r. rosyjskie przedsiębiorstwa zawierające transakcje podlegające podatkowej kontroli w zakresie cen transferowych powinny sporządzać podatkową dokumentację tych transakcji i przedstawiać ją na żądanie urzędu skarbowego.

Termin na przedstawienie dokumentacji został określony na 30 dni od otrzymania takiego żądania. Czas przewidziany w przepisach na sporządzenie dokumentacji wynosi 5 miesięcy od końca roku podatkowego, w którym zawarta została transakcja podlegająca dokumentacji. Oznacza to, że urzędy skarbowe mogą żądać dokumentacji podatkowej transakcji zawartych w poprzednim roku podatkowych od 1 czerwca kolejnego roku.

W latach 2012-2013 obowiązek sporządzania dokumentacji będzie ograniczony i będzie dotyczył tylko tych transakcji, których wartość przekroczy 100 mln RUB w 2012 r., a 80 mln RUB w 2013 r.

Przepisy nie określają zakresu informacji, które powinny znajdować się w dokumentacji, ale stanowią, że im bardziej złożona transakcja tym większa powinna być szczegółowość jej dokumentacji.

Kiedy spodziewać się kontroli?
Transakcje zawierane w 2012 r. będą podlegały kontroli podatkowej w zakresie cen transferowych od 2014 r., a zawierane w 2013 r. dopiero od 2015 r. Kontrole będą mogły obejmować transakcje zawierane w ciągu trzech poprzednich lat.

Przepisy określają dokładne terminy na przeprowadzenie kontroli. Kontrole w zakresie cen transferowych mogą trwać nie dłużej niż 6 miesięcy, lecz mogą być przedłużone do 12 miesięcy, a w przypadku, gdy potrzebne są informacje od zagranicznych organów podatkowych lub konieczne jest tłumaczenie materiałów w językach obcych mogą trwać do 18 miesięcy.

Kontrole za lata 2012-2013 będą obejmowały wyłącznie transakcje, których wartość będzie przekraczała 100 mln RUB (w 2012 r.) i 80 mln RUB (w 2013 r.).

Jakie kary za warunki nierynkowe?
Podatek od dochodów zaniżonych lub niewykazanych przez rosyjskie przedsiębiorstwo z powodu stosowania cen transferowych ustalanych w wysokości odbiegającej od rynkowej będzie określany według stawki 40% (w przypadku nieprzedstawienia w terminie dokumentacji transakcji podlegającej kontroli pomimo obowiązku jej sporządzenia).

Stawka 40% będzie stosowana dopiero wobec transakcji zawieranych od 2017 r. Dochód zaniżony lub niewykazany w transakcjach podlegających kontroli w zakresie cen transferowych za lata 2014-2015 będzie podlegał podatkowi według stawki 20%, a za lata 2012-2013 według normalnej stawki (od 13,5% do 20%).

[page_break]

Przygotowanie do kontroli w zakresie cen transferowych w przedsiębiorstwach prowadzących działalność na rynku rosyjskim i podlegających podatkowi dochodowemu w Rosji powinny obejmować co najmniej:

• określenie, które transakcje będą podlegały kontroli podatkowej w zakresie cen transferowych w Rosji od 2012 r.,
• dostosowanie polityki cen transferowych w taki sposób, aby ceny transferowe były ustalane metodami określonymi w rosyjskich przepisach podatkowych (w pierwszej kolejności metodą porównywalnej ceny niekontrolowanej, a w przypadku braku możliwości jej stosowania metodą koszt plus, ceny odprzedaży lub wprowadzonymi od 2012 r. metodami marży transakcyjnej netto lub podziału zysku),
• sporządzenie dokumentacji transakcji, dla których wprowadzony został taki obowiązek, począwszy od 2012 r.,
• dokonanie porównań warunków (cen, narzutów i marż) w transakcjach podlegających kontroli od 2012 r. zawieranych z podmiotami powiązanymi i niepowiązanymi (porównania wewnętrzne, które powinny być stosowane w pierwszej kolejności),
• przeprowadzenie analiz rynkowych warunków transakcji, dla których nie ma porównań wewnętrznych oraz określenie i stosowanie rynkowych przedziałów cen, marż lub narzutów (na podstawie porównań zewnętrznych) w transakcjach, które mogą podlegać kontroli w Rosji,
• rozważenie wystąpienia z wnioskiem o porozumienie cenowe (APA) dla transakcji o dużej wartości lub szczególnie ważnych w działalności prowadzonej na rynku rosyjskim, które mogą podlegać kontroli w zakresie cen transferowych w Rosji.