5.1.1.    Pasywa

Pasywa stanowią źródło finansowania posiadanych przez Spółkę aktywów trwałych i obrotowych. Pasywa dzielimy na kapitał własny i kapitał obcy, który obejmuje:

• Zobowiązania,
• Rezerwy,
• Rozliczenia międzyokresowe przychodów przyszłych okresów,

Pasywa to:

• Kapitał własny – kapitał akcyjny, kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy, kapitał z aktualizacji wyceny,
• Rezerwy na zobowiązania,
• Zobowiązania długoterminowe,
• Zobowiązania krótkoterminowe,
• Fundusze specjalne,
• Rozliczenia międzyokresowe przychodów,

5.1.2.    Kapitał własny
Kapitał własny Spółki obejmuje udział jej właściciela w aktywach pozostający po pokryciu zobowiązań. Dzieli się na:

• Kapitał podstawowy,
• Kapitał zapasowy,
• Wynik finansowy netto okresu sprawozdawczego ( strata lub zysk),
• Niepodzielony wynik finansowy lat ubiegłych ( strata lub zysk),

Wycena
Kapitał własny spółki Spółka. Wykazuje się w wartości nominalnej. Wartość tego kapitału podstawowego winna być zgodna z dokonanym wpisem jego wysokości w krs.

Zasady tworzenia kont analitycznych
Dla ewidencji księgowej tworzy się analitykę pozwalającą na określenie wartości początkowej stanu kapitałów, najczęściej spotykanych tytułów zwiększeń i zmniejszeń oraz stanu na dzień bilansowy.

5.1.3.    Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

5.1.3.1.    Rezerwy na zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe bierne
Rezerwy odzwierciedlają wynikający ze zdarzeń przeszłych obowiązek spółki do wykonania w przyszłości świadczeń, których kwotę można wiarygodnie oszacować, mimo, że ani kwota ani termin nie są pewne. Rezerwy tworzy się na przypadające na dany okres, jeszcze nie poniesione koszty w wiarygodnie oszacowanej wartości.

Spółka tworzy rezerwy i rozliczenia międzyokresowe bierne ( w zależności od charakteru zdarzenia) w szczególności na:

• Dodatkowe koszty sporządzenia sprawozdania finansowego
• Koszty bonusów i wyrównania premii.

Rozliczenia międzyokresowe bierne prezentowane są w bilansie w grupie pozostałe rezerwy.

Za okres, który będzie podlegał badaniu przez biegłego rewidenta jednostka ma obowiązek tworzyć rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Wycena
Rezerwy wycenia się:

• Na podatek odroczony – w wysokości podatku dochodowego wymagającej w przyszłości zapłaty w związku z występowaniem dodatnich różnic przejściowych, tj. Różnic, które spowodują zwiększenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości,
• Rezerwy na przyszłe zobowiązania – w wysokości oszacowanej kwoty zobowiązania, którego obowiązek będzie spółka miała wypełnić w przyszłości.

Rezerwy i rmb obciążają wynik finansowy. Na dzień bilansowy winna być przeprowadzona weryfikacja i aktualizacja stanu rezerwy i rozliczeń międzyokresowych biernych. Jeśli w wyniku weryfikacji stwierdzono nadmiernie utworzone rezerwy, to nie później niż na dzień bilansowy dokonuje się zmniejszenie rezerwy lub rmb

Zasady tworzenia kont analitycznych
Ewidencja analityczna do kont rezerw powinna zapewnić ustalenie rezerw z poszczególnych tytułów i ich wykorzystanie.

5.1.3.2.    Zobowiązania długoterminowe 
Zobowiązaniem takim jest wynikający z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiarygodnie określonej wartości, który spowoduje wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki, jeżeli jego zapłata przypada na okres dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego. Wyjątek stanowią zobowiązania z tytułu dostaw i usług zaliczane w całości do krótkoterminowych.

Do zobowiązań długoterminowych zalicza się:

• Kredyty i pożyczki, których raty spłaty przypadają na okres dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego,
• Długoterminowe zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (obligacje),
• Zobowiązania leasingowe, jeżeli termin ich wykupu jest dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego,
• Zobowiązania objęte postanowieniami układu lub programami naprawczym, jeżeli termin ich wykupu jest dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego,
• Inne zobowiązania finansowe, jeżeli termin ich wykupu jest dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.

Wycena
W ciągu roku obrotowego, zobowiązania w spółce długoterminowe wycenia się:

• Wyrażone w walucie krajowej – w wielkości nominalnej.

Zobowiązania długoterminowe w walutach obcych operacji gospodarczych ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich powstania odpowiednio:

• Po kursie kupna lub sprzedaży walut stosowanym przez bank, z którego spółka korzysta – w przypadku operacji sprzedaży lub kupna walut oraz operacji zapłaty należności lub zobowiązań,
• Po kursie średnim ustalonym dla danej waluty przez nbp na dzień, chyba, że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs – w przypadku pozostałych operacji,
• Zobowiązania z tytułu importu – po kursie z dokumentu sad.

Na dzień bilansowy zobowiązania długoterminowe wycenia się:

• Kredyty i pożyczki – w kwocie wymaganej zapłaty, po doliczeniu należnych odsetek,
• Długoterminowe zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych (obligacje) – w skorygowanej cenie netto,
• Zobowiązania objęte postanowieniem układu lub programem naprawczym – w kwocie wymagalnej zapłaty,
• Pozostałe zobowiązania – w kwocie wymaganej zapłaty.

Zobowiązania w walutach obcych wycenia się według średniego kursu ustalonego na dzień wyceny danej waluty przez nbp oraz po uwzględnieniu odpisów z tytułu aktualizacji wyceny. Różnice kursowe ustalone w trakcie roku lub na moment bilansowy odnosi się w ciężar kosztów finansowych lub na dobro przychodów finansowych

Zasady tworzenia kont analitycznych
Dla ewidencji zobowiązań długoterminowych z uwagi na konieczność osobnej prezentacji w bilansie stosuje się zasadę wydzielania odrębnych kont syntetycznych, do zaewidencjonowania zobowiązań o charakterze długoterminowym np.: zobowiązania objęte postępowaniem układowym, leasingowe, kredytowe.

5.1.3.3.    Zobowiązania krótkoterminowe 
Zobowiązania krótkoterminowe jest to ogół zobowiązań z tytułu dostaw i usług, a także całość lub ta część pozostałych zobowiązań, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Dotyczą zobowiązań o charakterze cywilnoprawnym i publicznoprawnych. Są to zobowiązania krótkoterminowe oraz ta część długoterminowych, których spłata nastąpi w ciągu roku od dnia bilansowego.

Do zobowiązań krótkoterminowych zalicza się:

• Krótkoterminowe kredyty i pożyczki,
• Krótkoterminowe zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych,
• Inne zobowiązania finansowe,
• Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, niezależnie od okresu spłaty,
• Zobowiązania z tytułu otrzymanych zaliczek na dostawy,
• Zobowiązania wekslowe,
• Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń
• Zobowiązania z tytułu podatków i ceł,
• Inne (niewymienione wyżej) zobowiązania,

Wycena
W ciągu roku obrotowego, zobowiązania krótkoterminowe wycenia się:

• Wyrażone w walucie krajowej – w wielkości nominalnej.

Zobowiązania w walutach obcych ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich powstania odpowiednio:

• Po kursie kupna lub sprzedaży walut stosowanym przez bank, z którego spółka korzysta – w przypadku operacji sprzedaży lub kupna walut oraz operacji zapłaty należności lub zobowiązań,
• Po kursie średnim ustalonym dla danej waluty przez nbp na dzień, chyba, że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs – w przypadku pozostałych operacji,
• Zobowiązania z tytułu importu – po kursie z dokumentu sad,

Na dzień bilansowy zobowiązania krótkoterminowe wycenia się:

• Kredyty i pożyczki – w kwocie wymaganej zapłaty, po doliczeniu należnych odsetek,
• Zobowiązania z tytułu zaliczek – w wysokości otrzymanej kwoty netto tj. Po potrąceniu podatku od towarów i usług vat,
• Zobowiązania wekslowe własne – w kwocie wymaganej zapłaty,
• Zobowiązania objęte postanowieniem układu lub programem naprawczym – w kwocie wymagalnej zapłaty,
• Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń – w kwocie nominalnej,
• Zobowiązania z tytułu podatków i ceł – w kwocie wymaganej zapłaty,
• Pozostałe zobowiązania – w kwocie wymaganej zapłaty.

Zobowiązania w walutach obcych wycenia się według średniego kursu ustalonego na dzień wyceny danej waluty przez nbp. Różnice kursowe ustalone w trakcie roku lub na moment bilansowy odnosi się w ciężar kosztów finansowych lub na dobro przychodów finansowych.

Zasady tworzenia kont analitycznych
Dla ewidencji zobowiązań tworzy się analityki kont pozwalające na wyodrębnienie i grupowanie transakcji rozrachunkowych w ramach danej grupy kont. Do kont rozrachunkowych winna być sporządzona na koniec okresu sprawozdawczego specyfikacja kontrahentów.

5.1.3.4.    Rozliczenia międzyokresowe przychodów

Wartość otrzymanych aktywów, które staną się przychodem w okresach przyszłych. Są to przypadające na przyszłe okresy rozliczenia:

• Otrzymanych dotacji, subwencji przeznaczonych na nabycie środków trwałych,
• Równowartości nieodpłatnie otrzymanych środków trwałych,
• Przedpłat i zaliczek
• Rozliczenia wynikające z kontraktów o usługę budowlaną.

Wycena
Przychody przyszłych okresów wycenia się w wartości nominalnej.

Zasady tworzenia kont analitycznych
Dla ewidencji przychodów przyszłych okresów utworzy się analityki kont pozwalające na wyodrębnienie istotnych tytułów, które mogą w przyszłości zaistnieć w spółce.