(takie jak sprzedaż przedsiębiorstwa, likwidacja dotychczas prowadzonej działalności i powołanie nowej osoby prawnej lub wniesienie wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa do spółki kapitałowej) lub też przy wykorzystaniu konstrukcji prawnych stworzonych przez ustawodawcę wprost na potrzeby realizacji w/w zamiaru osoby fizycznej, działającej jako przedsiębiorca.
Realizacja takich czynności musi jednak każdorazowo uwzględniać reżim prawny adekwatny dla tych czynności i jego implikacje prawne dla procesu dokonywania zmiany formy prowadzenia dotychczasowej działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca może wykorzystać na potrzeby realizacji w/w zamiaru, instytucje ogólne prawa cywilnego. Przedsiębiorca może zatem w tym celu dokonać likwidacji swojej dotychczasowej działalności i zainicjować prowadzenie działalności gospodarczej w formie stworzonej na te potrzeby spółki kapitałowej. Przedsiębiorca może również skorzystać z instytucji wniesienia zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych, tj. przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1963 roku, kodeks cywilny (dalej: KC), zgodnie z treścią art. 75¹ KC, na rzecz istniejącej lub nowo powstałej spółki kapitałowej, w zamian za udziały/akcje tej spółki.
Likwidacja prowadzonej działalności i zainicjowanie nowej lub wstąpienie do istniejącej już formy kapitałowej, przy założeniu woli przedsiębiorcy w zakresie kontynuacji prowadzonej działalności, stanowiłaby rozwiązanie najmniej wskazane z punktu widzenia interesu zarówno prawnego, jak i gospodarczego Przedsiębiorcy. W przypadku likwidacji działalności gospodarczej ustają z zasady wszelkie stosunki prawne związane z prowadzoną dotychczas działalnością przez osobę fizyczną i dotychczasowym funkcjonowaniem jej przedsiębiorstwa. Rozwiązaniu ulegają tak stosunki prawne w zakresie prawa cywilnego, jak i administracyjnego.
[page_break]
W przypadku likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej i podjęcia czynności mających na celu stworzenie nowej formy prawno – kapitałowej lub przystąpienia do już istniejącej spółki kapitałowej, przedsiębiorca chcąc prowadzić działalność w ustalonym i zorganizowanym uprzednio zakresie będzie zobowiązany, co do zasady, podjąć na nowo większość z czynności uprzednio już zrealizowanych, a związanych z organizacją swojego przedsiębiorstwa. Powyższe czynności uniemożliwiają więc zapewnienie, aby prowadzenie działalności gospodarczej w nowej formie prawno-organizacyjnej stanowiło nie tylko faktycznie i gospodarczo, ale i prawnie, kontynuację prowadzenia dotychczasowej działalności.
Należy wskazać, iż sprzedaż przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55¹ KC w drodze sukcesji syngularnej, charakteryzuje się tym, że poszczególne przedmioty majątkowe należące do jednoosobowego przedsiębiorstwa zostają przeniesione na kupującego, którym w niniejszej sytuacji byłaby określona osoba prawna (spółka kapitałowa). Z przepisów art. 55¹ KC oraz 75² KC wynika jednoznacznie, że przedsiębiorstwo może być przedmiotem obrotu na podstawie jednej czynności prawnej, w szczególności może być przedmiotem umowy sprzedaży podobnie jak inne rzeczy w rozumieniu art. 45 KC lub prawa. Regulacje prawne nakazują odpowiednie stosowanie w zakresie przepisów dotyczących sprzedaży, a w szczególności przepisy o rękojmi za wady przedsiębiorstwa (art. 535 KC i nast.). Konsekwencją zastosowana w tym wypadku przepisów o rękojmi, jest to, że nabywcy (spółce kapitałowej) przy zastosowaniu instytucji sprzedaży i w wypadku ujawnienia wad przedsiębiorstwa, przysługiwać będzie prawo odstąpienia od umowy, a także i niezależnie roszczenia odszkodowawcze. W niniejszym przypadku największe ryzyko powoduje prawo odstąpienia od umowy, gdzie strony zobowiązane są zwrócić sobie nawzajem otrzymane świadczenia. Złożony charakter prawny instytucji sprzedaży, a w szczególności zapisy dotyczące odpowiedzialności za wady rzeczy z tytułu rękojmi powodują, iż instytucja sprzedaży jest dalece niezadowalająca z punktu widzenia oczekiwań przedsiębiorcy zamierzającego dokonać zmiany formy prowadzonej przez niego działalności gospodarczej.
Podsumowując, można jednoznacznie stwierdzić, iż uniwersalny charakter wskazanych wyżej instytucji prawa cywilnego powoduje, iż niejednokrotnie rozwiązania prawne, którymi instytucje te są rządzone nie spełniają oczekiwań adekwatnych w konkretnej sytuacji, nie są one bowiem wystarczająco kazuistycznie dostosowane.
Rozwiązaniami prawnymi przeznaczonymi w większym stopniu, niż czynności określone powyżej, dla przekształceń form prowadzenia określonej działalności gospodarczej, a więc i bardziej adekwatnymi dla wymagań sytuacji faktycznej i prawnej Przedsiębiorcy, są instytucje stworzone przez ustawodawcę, ściśle na potrzeby reorganizacji określonych struktur prawnych (spółek, przedsiębiorców jednoosobowych) i wynikających stąd konkretnych sytuacji prawnych i faktycznych.
W stanie faktycznym, będącym przedmiotem niniejszej opinii najbliższymi instytucjami prawnymi, możliwymi do wykorzystania na potrzeby dokonania przez Przedsiębiorcę zmiany formy prawnej prowadzonej dotychczas jednoosobowej działalności gospodarczej, w formę spółki kapitałowej są:
1) wniesienie przedsiębiorstwa, tytułem wkładu niepieniężnego, do spółki kapitałowej (spółki z o.o.), w zamian za jej udziały;
2) przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową.
Obie ze wskazanych wyżej instytucji prawnych zostały przez ustawodawcę uregulowane na tyle precyzyjnie, że mogą stanowić podstawę prawną dla podejmowania czynności prawnych oraz faktycznych przez Przedsiębiorcę, w związku z realizacją zamiaru dokonania zmiany formy prawnej prowadzonej działalności. Powyższe rozwiązania prawne stanowią również formuły reorganizacyjne, zapewniające w najwyższym stopniu przymiot kontynuacji dotychczasowej działalności i optymalne zachowanie status quo w zakresie istniejących relacji prawnych i faktycznych Przedsiębiorcy z innymi podmiotami.