Na prawidłowość powyższej definicji wskazał m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 26 czerwca 2014 r., sygn.: IBPP2/443-261/14/WN oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 17 czerwca 2014 r., sygn.: ITPP2/443-346a/14/KT który dodatkowo podkreślił, iż ,,(…) cechą charakterystyczną kaucji jest to, że może ona zostać wykorzystana tylko w ściśle określonym przypadku, tj. w razie niedopełnienia zobowiązania. Zabezpieczenie wykonania umowy poprzez ustanowienie kaucji ma charakter gwarancyjny, zabezpieczający, co oznacza, że jest ona ustanowiona na wypadek, gdyby strona umowy, która złożyła kaucję, nie wywiązała się z niej. Wówczas druga strona umowy może zaspokoić się ze złożonej kaucji. Co do zasady, kaucja nie jest zaliczana na poczet ceny i podlega zwrotowi po zrealizowaniu warunków umowy, zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie jest to bowiem otrzymanie części należności; nie można uznać jej ani za zaliczkę, ani za zadatek, ani tym bardziej za przedpłatę lub ratę (…).”
W tym miejscu, należy wskazać iż kaucja nie może zostać uznana za obrót w rozumieniu przepisów UoVAT ponieważ nie stanowi kwoty należnej z tytułu sprzedaży, a w konsekwencji nie może ona podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Powyższe potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 10 czerwca 2014 r., sygn.: IPTPP4/443-201/14-2/ALN oraz z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn.: IPTPP4/443-729/13-4/ALN.
W określonych umową przypadkach strona danej umowy może zatrzymać kaucję (np. w przypadku zalegania przez kontrahenta z zapłatą należności, nieterminowego zwrotu towaru bądź uszkodzenia wynajętego sprzętu). W związku z powyższym, należy zwrócić uwagę, iż zatrzymana kaucja, pełni funkcję kary umownej (bądź odszkodowania) z tytułu poniesionych strat.
W związku z powyższym należy przypomnieć, iż kary umowne i odszkodowania nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT ponieważ nie są związane z żadną czynnością, która miałaby charakter świadczenia ze strony kontrahenta zobowiązanego do takiego odszkodowania.
Zatrzymana kaucja nie stanowi obrotu w rozumieniu przepisów UoVAT i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Na zasadność powyższego wskazał m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 17 czerwca 2014 r., sygn.: ITPP2/443-346a/14/KT oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 czerwca 2014 r., sygn.: IPPP3/443-265/13-2/KB oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 28 grudnia 2011 r., sygn.: IPPP1/443-1653/11-2/Igo, który wskazał, iż „(…) zatrzymanie kaucji gwarancyjnej na poczet kary umownej stanowi rekompensatę finansową dla podatnika, jako strony dotkniętej niewykonaniem umowy i nie wiąże się ze spełnieniem świadczenia wzajemnego przez stronę otrzymującą karę. Zatem kary umowne pełniące funkcję odszkodowawczą (rekompensacyjną) za poniesione straty nie mieszczą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT i tym samym nie podlegają opodatkowaniu (…)”
W związku z faktem, iż zatrzymanie kaucji będącej karą umowną nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, za prawidłowy i wystarczający sposób jej dokumentowania uznać należy wystawienie księgowej noty obciążeniowej. Powyższe potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 15 września 2014 r., sygn.: ITPP1/443-669/14/MN.
Końcowo, należy nadmienić, iż w przypadku, gdy kaucja wpłacona celem zabezpieczenia wykonania umowy zostaje zaliczona na poczet przyszłych zdarzeń gospodarczych, wówczas stanowi ona zapłatę i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Pogląd ten potwierdził, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn.: ITPP1/443-92/14/BS oraz dnia 26 kwietnia 2014 r., sygn.: ITPP1/443-433/14/DM.
Autor: | |
Mateusz Cedro – prawnik, Partner w kancelarii doradztwa podatkowego LTC Aquila Sp. z o.o. Współpracuje od 2011 r. z podmiotami zajmującymi się obsługą prawo – podatkową podmiotów gospodarczych – obecnie z Kancelarią Zarzycki & Wspólnicy. Doświadczenie zawodowe zdobywał doradzając przy transakcjach gospodarczych pod kątem ich konsekwencji prawnych oraz opodatkowania podatkami dochodowymi i VAT. Uczestniczył w przeglądach prawnych i podatkowych, sporządzał dokumentacje cen transferowych dla klientów z branży stalowej i marketingowej oraz uczestniczył w projektach z zakresu optymalizacji rozliczeń pracowników w ramach podróży służbowych oraz korzystania z samochodów służbowych. Posiada bogate doświadczenie doradcze oraz szkoleniowe z zakresu prawa podatkowego. Specjalizuje się w prawie spółek, cenach transferowych oraz VAT/CIT/PIT. Pan Mateusz Cedro jest również autorem licznych publikacji z zakresu prawa podatkowego m.in. do miesięcznika TaxFin.pl, Kontrole w Firmie, Wiedza i Podatki oraz autorem działu Orzecznictwo miesięcznika TaxFin.pl |