W takim przypadku mamy zazwyczaj do czynienia z sytuacją, w której zastawca jest dłużnikiem zastawnika, w następstwie czego powstał zastaw. W praktyce możliwe jest także, aby zastawca i dłużnik zastawnika były różnymi osobami.
Ustanowienie zastawu na wierzytelności wywołuje skutki prawne oraz obowiązki nie tylko po stronie zastawcy oraz zastawnika, lecz również dłużnika wierzytelności. Obowiązki te powstają dla dłużnika wierzytelności wraz z pisemnym zawiadamiającym go przez zastawcę, iż wierzytelność została obciążona. Od tej chwili również zastawca może podejmować względem dłużnika wierzytelności obciążonej (oraz osób trzecich) wszelkie czynności, mające na celu zachowanie prawa.
Jeżeli wymagalność wierzytelności obciążonej zależy od wypowiedzenia przez wierzyciela (nie koniecznie zastawcę), zastawca może dokonać wypowiedzenia bez zgody zastawnika. Jeżeli wierzytelność zabezpieczona zastawem jest już wymagalna, zastawnik może wierzytelność obciążoną wypowiedzieć do wysokości wierzytelności zabezpieczonej. Jeżeli z kolei wymagalność wierzytelności obciążonej zastawem zależy od wypowiedzenia przez dłużnika, wypowiedzenie powinno nastąpić także względem zastawnika.
Ustanowienie zastawu na wierzytelności ma dla dłużnika wierzytelności przede wszystkim to znaczenie, iż nie może on spełnić świadczenia swojemu wierzycielowi. Zgodnie bowiem z treścią art. 333 k.c. do obioru świadczenia uprawnieni są zastawca wierzytelności i zastawnik łącznie. Ratio legis omawianej regulacji jest ochrona interesów osób występujących w stosunku prawnym zastawu na prawie, w szczególności przed niekorzystnymi działaniami jednej z nich w stosunku do pozostałych. Ponieważ przepis powyższy stanowi, iż świadczenie ma być spełnione do rąk zastawcy i zastawnika łącznie może to powodować w praktyce znaczne utrudnienia dla dłużnika obciążonej wierzytelności. Jak bowiem spełnić świadczenie do rąk różnych podmiotów? Zakładając, że świadczenie dłużnika jest wierzytelnością pieniężną należy przyjąć, iż spełnienie świadczenia na ręce obu uprawnionych może nastąpić w drodze przekazania fizycznie gotówki, której przyjęcie potwierdzą obaj uprawnieni. Z uwagi na zapis art. 22 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej, nakładającej na przedsiębiorców obowiązek rozliczeń bezgotówkowych za pośrednictwem rachunku bankowego należy stwierdzić, iż często możliwość spełnienia świadczenia pieniężnego w gotówce będzie wyłączona. Jedynym sposobem, ażeby w takim przypadku spełnić świadczenie do rąk zastawcy i zastawnika łącznie, jest aby osoby uprawnione utworzyły wspólny rachunek bankowy, na który dłużnik przeleje świadczenie, wynikające z wierzytelności obciążonej zastawem. Żadne inne rozwiązanie nie będzie spełniać bowiem wymogu nałożonego na dłużnika normą zawartą w pierwszym zdaniu art. 333 k.c. Nie można wykluczyć w praktyce także aby spełnienie świadczenia nastąpiło w drodze porozumienia zawartego pomiędzy dłużnikiem, zastawcą oraz zastawnikiem. Przedmiotowe porozumienie mogłoby wówczas określać do rąk którego z podmiotów uprawnionych nastąpić ma spełnienie świadczenia. Jeżeli jednak zastawca i zastawnik w momencie spełnienia świadczenia będą znajdywać się w sporze wówczas zaproponowane powyżej rozwiązania wydają się być niemożliwe. Mając na względzie przedmiotowe okoliczności ustawodawca wprowadził dodatkowy zapis, w świetle którego każdy z uprawnionych może żądać aby spełnienie świadczenia nastąpiło do depozytu sądowego. Należy uznać, iż w praktyce, jeżeli zastawca i zastawnik nie mogą dojść do porozumienia w kwestii łącznego przyjęcia świadczenia wówczas złożenie do depozytu sądowego wydaje się być jedynym sposobem spełnienia świadczenia przez dłużnika, który nie chce pozostawać w zwłoce. Pomimo, że zapis art. 333 k.c. stanowi, że z żądaniem złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego może wystąpić jedynie zastawca i zastawnik należy stwierdzić, iż na postawie przepisów ogólnych prawa cywilnego z uprawnieniem złożenia świadczenia do depozytu wystąpić może także dłużnik obciążonej wierzytelności. Podstawą dla takiego żądania mógłby być zapis art. 467 k.c.
Brak prawidłowego zachowania się przez dłużnika obciążonej wierzytelności w postaci spełnienia świadczenia łącznie do rąk zastawcy i zastawnika lub złożenia do depozytu sądowego może pociągnąć dla niego negatywne skutki. W przypadku jeżeli dłużnik spełnił świadczenie do rąk jednego z uprawnionych, bez porozumienia z drugim z uprawnionych konsekwencją takiego zachowania może być nawet bezskuteczność spełnienia świadczenia względem drugiego z uprawnionych. W praktyce może to oznaczać nawet żądanie, ażeby dłużnik spełnił świadczenie drugi raz względem tego z uprawnionych, na rzecz którego zaniechał świadczenia.
