Zgodnie z art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. – Ordynacja podatkowa spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki spadkodawcy. W myśl art. 98 § 1 Ordynacji podatkowej, do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.
Organ podatkowy zgodnie z art. 100 Ordynacji podatkowej, orzeka w odrębnych decyzjach o zakresie odpowiedzialności poszczególnych spadkobierców lub określa wysokość nadpłaty albo zwrotu podatku. Zgodnie z art. 100 § 2 Ordynacji podatkowej w decyzji organ podatkowy określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku zobowiązań spadkodawcy, o których mowa w art. 98 § 1 i 2, z zastrzeżeniem § 2a.
Art. 100 § 2a Ordynacji podatkowej stanowi, iż wydając decyzję, organ podatkowy określa prawidłową wysokość zobowiązania podatkowego, wysokość poniesionej straty uprawniającej spadkobierców do skorzystania, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, z ulg podatkowych, wysokość nadpłaty lub zwrotu podatku, jeżeli ich wysokość jest inna niż wykazana w deklaracji złożonej przez spadkodawcę albo spadkodawca deklaracji nie złożył.
Powyższy przepis umożliwia organowi podatkowemu weryfikację rozliczenia dokonanego przez spadkobiercę w drodze samoobliczenia.
Decyzja o zakresie odpowiedzialności może być wydana w dwóch sytuacjach (art. 100 w związku z art. 102 § 1 Ordynacji podatkowej):
1) gdy w stosunku do spadkodawcy nie zostało wszczęte postępowanie podatkowe,
2) gdy postępowanie podatkowe, którego stroną był spadkobierca zostało zakończone ostateczną decyzją.
W przypadku gdy w chwili śmierci spadkodawcy toczyło się wobec niego postępowanie podatkowe lub postępowanie zostało zakończone nieostateczną decyzją, do takiego postępowania wstępują spadkobiercy zmarłego podatnika.
Powyższe przepisy nie mają jednak zastosowania w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych gdy spadkodawca nie złożył zeznania podatkowego i wysokość podatku nie została określona za jego życia określona w decyzji. Zobowiązanie podatkowe za rok nierozliczony (okresy nierozliczone) ustala się w decyzji wydanej na podstawie art. 104 Ordynacji podatkowej.
Zgodnie z art. 104 § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.
Spadkobiercy podatnika są uprawnieni z kolei do złożenia w organie podatkowym informacji o wysokości poniesionych przez niego wydatków uprawniających do skorzystania z ulg podatkowych. Termin do złożenia tych informacji wynosi 30 dni od dnia otrzymania przez spadkobierców informacji od organu podatkowego o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy, wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, a także o wynikającej z nich kwocie podatku do zapłaty lub kwoty nadpłaty.
Powyższe wynika z art. 104 § 2 Ordynacji podatkowej, który stanowi: „Jeżeli spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków.”
Po upływie 30 dni od otrzymania informacji organ podatkowy, zgodnie z art. 104 § 3 Ordynacji podatkowej, wydaje decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.
