Takie szokujące dla polskich przedsiębiorców, a może bardziej urzędników skarbówki, stwierdzenie wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 listopada 2018 r. (w sprawie C-664/16 Lucreţiu Hadrian Vădan). TSUE orzekł, że podstawowa zasada neutralności VAT wymaga, by prawo do odliczenia podatku naliczonego zostało przyznane w razie spełnienia przesłanek materialnych, nawet jeśli podatnicy nie spełnili niektórych wymagań formalnych. Z kolei organy podatkowe nie mogą odmówić prawa do odliczenia VAT tylko na tej podstawie, że faktura nie spełnia przesłanek wymaganych w art. 226 pkt 6 i 7 dyrektywy VAT, jeżeli dysponują one wszystkimi informacjami do zbadania, że spełnione są przesłanki materialne dotyczące tego prawa.
Ścisłe zastosowanie formalnego wymogu przedstawienia faktur naruszałoby zasady neutralności i proporcjonalności, ponieważ skutkowałoby nieproporcjonalnym uniemożliwieniem podatnikowi korzystania z neutralności podatkowej dotyczącej jego transakcji. Trzeba jednak podkreślić, że ciężar udowodnienia spełnienia przesłanek skorzystania z prawa do odliczenia spoczywa na podatniku dokonującym odliczenia VAT. W opinii TSUE podatnik jest zobowiązany do przedstawienia obiektywnych dowodów, że towary i usługi zostały mu rzeczywiście dostarczone i wyświadczone przez podatników, na potrzeby własnych transakcji opodatkowanych VAT, w odniesieniu do których faktycznie zapłacił on VAT. Przedmiotowe dowody mogą w szczególności obejmować dokumenty znajdujące się w posiadaniu dostawców lub usługodawców, od których podatnik nabył towary i usługi, od których zapłacił VAT. Natomiast tymi dowodami nie muszą być faktury VAT.
Nie jest to jedyny tego typu wyrok w historii Trybunału. Identyczne stwierdzenie można znaleźć w orzeczeniu TSUE z dnia 15 września 2016 r., Barlis 06 – Investimentos Imobiliários e Turísticos, C‑516/14. Może być on niezwykle pomocny nie tylko w przypadku utracenia przez podatnika dokumentacji podatkowej, lecz również w sytuacji sporu z organem podatkowym odnośnie błędów w fakturach a prawa do odliczenia VAT. Choć szczerze mówiąc w polskich warunkach to wszystko brzmi jako podatkowe science fiction.
