Znaczenie decyzji o połączeniu spółek

Przykładowo można wymienić w tym zakresie umowy kredytowe, emisje obligacji, emisje innych papierów wartościowych, strategiczne umowy współpracy, itp., w których fakt połączenia spółki kontrahenta (emitenta) z innym podmiotem jest zwykle przesłanką zastosowania określonych, przewidzianych tam reżimów i szczególnych następstw prawnych (np. przyspieszonego wypowiedzenia umowy, przyspieszonego wykupu papierów wartościowych, etc.). Czynności takie przewidują często, że o tym co uznać za moment miarodajny dla ustalenia takich skutków jest już sama „uchwała lub inna decyzja (lub inne podobne zdarzenie) wyrażająca zgodę” na przewidziane tam połączenie spółek.

Generalnie, sformułowanie takie, tj. odwołujące się do „wyrażenia zgody”, nie jest spójne z normatywnym ujęciem czynności, które realizowane są w ramach procedur połączeniowych spółek ponieważ czynności, które w ramach takich procedur są wówczas podejmowane nie operują kategorią „zgody” na połączenie, ale albo stanowią określone etapy czynności przygotowawczych do połączenia (w tzw. fazie decyzji zarządu), albo też czynności w ramach tzw. decyzji właścicielskich. Wśród tych pierwszych wymienić w szczególności należy: przygotowanie planu połączenie i jego ogłoszenie (vide art.499 i art.500 ksh oraz art.5163 i art.5164 ksh) oraz przygotowanie sprawozdania zarządu w sprawie planowanego połączenia (art.501 ksh i art.5165 ksh), podczas gdy faza decyzji właścicielskich obejmuje uchwałę organu właścicielskiego o połączeniu (np. walnego zgromadzenia, vide art.506 ksh), po podjęciu której zwykle następuje rozpoczęcie tzw. fazy rejestracji sądowej (art.507 ksh) lub (dla połączeń transgranicznych) kontroli sądowej zgodności procedury połączenia z obowiązującymi przepisami i rejestracji sądowej (vide art.51612 i art.51613 ksh).

Wobec wskazanych powyżej uwarunkowań prawnych procedur połączeniowych, „wyrażeniem zgody” w odniesieniu do połączenia spółek może być tylko taki akt prawny ze strony łączącej się spółki, który w sposób konstytutywny i prawotwórczy, bezpośrednio wywoła skutek w postaci połączenia spółek. Tylko bowiem taki akt może być uznany jako doniosłe prawnie „wyrażenie zgody”, tj. powodujące bezpośrednio określone następstwa prawne dla połączenia spółek; taki zaś charakter prawny, w świetle obowiązujących przepisów, posiadają wyłącznie uchwały organów, na których reprezentowani są właściciele akcji (udziałów) łączących się spółek (tzw. organy właścicielskie – walne zgromadzenia i zgromadzenia wspólników w spółkach kapitałowych). Wszelkie formy pośredniego dochodzenia do takiego skutku lub je poprzedzające, np. podejmowanie określonych działań przez zarządy łączących się spółek (przygotowywanie planów połączenia, badania sprawozdań finansowych, parametryzacja połączenia i uzgodnienia pomiędzy spółkami), a także przyjmowanie określonych rozwiązań przed rozstrzygnięciem w fazie decyzji właścicielskich (decyzje zarządów, opinie lub uchwały rad nadzorczych), mogą być wyłącznie traktowane jako podejmowane w odniesieniu do zamiaru dokonania określonego połączenia. Stanowisko przeciwne oznaczałoby, że działania takie musiałyby być zrównane pod względem swojej treści i skuteczności prawnej, z decyzjami właścicielskimi w odniesieniu do łączących się spółek, czego oczywiście z kolei nie sposób pogodzić z reżimami ustrojowymi poszczególnych spółek (decyzje organów zarządczych, nadzorczych i właścicielskich nie posiadają nigdy tożsamego charakteru). Powyższa konstatacja jest więc zasadniczo następstwem tego, w jaki sposób w spółkach handlowych (i w spółkach kapitałowych w ogóle, krajowych i zagranicznych), rozdzielone są określone kompetencje zarządcze, nadzorcze i właścicielskie oraz wynikające z nich uprawnienia poszczególnych organów spółki (zarządy, rady nadzorcze, zgromadzenia wspólników/akcjonariuszy).

W kontekście analizowanego zagadnienia, w tym miejscu należy dodatkowo zwrócić uwagę na specyficzny, występujący np. w praktyce umów zawieranych z bankami (umowy kredytowe), walor prawny nadawany niektórym działaniom dotyczącym np. połączenia kredytobiorcy z innym podmiotem. Otóż takie umowy wprowadzają niekiedy reżim prawny uzależniający wyraźnie (wprost) określone skutki prawne (prawo do wypowiedzenia umowy przez bank, prawo do żądania dodatkowych informacji lub zabezpieczeń od kredytobiorcy, etc.) od zdarzeń prawnych wprawdzie niezwiązanych z procesami decyzyjnymi wywołującymi bezpośrednie skutki prawne w sferze połączenia, jednak implikującymi nawet na bardzo wstępnym etapie procedur połączeniowych, określone następstwa w umowie z bankiem – ich cechą wyróżniającą jest jednak wówczas jednoznaczne wskazanie, że w odniesieniu do takich zdarzeń istotne jest to, że dotyczą zamiaru (planowania, zmierzania pośrednio do) zrealizowania połączenia spółek, czyli niezależnie od tego w jakiej postaci lub formie możliwe jest ustalenie faktu powzięcia takiego zamiaru przez daną spółkę (dłużnika). Takie rozwiązania uzasadnione są zwykle koniecznością odpowiednio wczesnego uzyskania informacji o wszelkich przejawach planowanych dopiero działań, niezależnie od ich dalszego rozwoju lub prawnej realizacji (a więc nierzadko ze znacznym wyprzedzeniem w stosunku do przyjęcia określonej, wiążącej decyzji), jednak zawsze wynikający stąd, bardzo wysoki, rygoryzm prawny posiada wówczas swoje jednoznaczne odzwierciedlenie w odpowiednich postanowieniach umownych, które zwykle precyzują również sposób jego realizacji przez podmiot zobowiązany (np. że takim zamiarem jest podjęcie określonych uzgodnień lub rozpoczęcie prac przygotowawczych).

Dodaj komentarz