Zdaniem Sądu postanowienia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego są kierowane do organów gminy i wiążą je przy sporządzaniu planów miejscowych, nie są natomiast adresowane ani też bezpośrednio nie kształtują sytuacji prawnej podmiotów spoza systemu administracji publicznej. Postanowienia studium nie mogą zatem wpływać na sytuację prawną obywateli co oznacza, że nie można na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy określać czy przedmiotowy teren jest terenem budowlanym lub przeznaczonym pod zabudowę. W związku z tym jeśli podatnik zamierza sprzedać grunt niezabudowany, który w studium uwarunkowań określany jest mianem „przeznaczonego pod zabudowę”, grunt taki traktuje się jako niezabudowany a jego sprzedaż jako zwolnioną z VAT.

Należy wskazać, że w orzecznictwie sądów administracyjnych nie wypracowano jednolitego stanowiska dotyczącego znaczenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego w kontekście przeznaczenia gruntu. Zdaniem niektórych składów orzekających (np. WSA w Bydgoszczy, sygn. akt I SA/Bd 181/10, wyrok NSA z 22 lipca 2008 r., sygn. akt I FSK 868/07) wprawdzie studium nie jest aktem prawa miejscowego jednakże jego postanowienia są wiążące dla organów gminy. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest obok miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania, środkiem prawnym kształtowania polityki przestrzennej przewidzianym przez ustawę o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Te właśnie środki mają bezpośredni wpływ na gospodarkę nieruchomościami w skali gminy i w odniesieniu do konkretnego właściciela nieruchomości. Z tego też względu, w przypadku gdy brak jest miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zdaniem niektórych składów orzekających można odwoływać się do zapisów w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

Warto także dodać, że zdaniem niektórych sądów administracyjnych w przypadku braku planów zagospodarowania przestrzennego, alternatywnym sposobem ustalenia przeznaczenia gruntu jest odwołanie się do zapisów w ewidencji gruntów i budynków. Podobnie jak w komentowanym wyroku, składy orzekające  w tych sprawach nie zaakceptowały zatem możliwości odwoływania się do zapisów zawartych w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

Pojawiająca się rozbieżność w orzecznictwie sądów administracyjnych dotycząca stosowania studium w braku planu zagospodarowania przestrzennego skłoniła jeden ze składów orzekających NSA do przedstawienia pytania prawnego poszerzonemu składowi 7 sędziów NSA. Rozprawa w tym zakresie nie została jeszcze wyznaczona.