Amortyzację należy rozważać koszt zużycia użytkowanych środków trwałych w trakcie ich cyklu „życia”. Procedura naliczania amortyzacji przewiduje „ratalne” odpisanie w koszty podstawowej działalności operacyjnej ceny nabycia (lub kosztu wytworzenia – w zależności od sposobu pozyskania składnika) zwiększonej o ewentualne wydatki na ulepszenia użytkowanego składnika aktywów trwałych. Jednocześnie zagregowane odpisy umorzeniowe aktywów trwałych zwiększają stany kont korygujących wartość aktywów trwałych jakimi są konta umorzeniowe. Stany kont umorzeniowych informują użytkownika sprawozdania finansowego o wysokości skumulowanej amortyzacji od początku użytkowania danego składnika aktywów. W przypadku jednostek budżetowych naliczanie amortyzacji nie jest związane z aspektem podatkowym jednak nie jest czynnością całkowicie trywialną.
W praktyce księgowej jednostek budżetowych występują dwa główne rodzaje amortyzacji: odpisy dokonywane metodą liniową oraz tzw. odpis jednorazowy. Metoda liniowa jest najbardziej rozpowszechnioną metodą dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Istotą amortyzacji liniowej jest równomierne odpisywanie w koszty wartości początkowej danego składnika aktywów trwałych podlegających amortyzacji. Wysokość odpisu uzależniona jest od dwóch czynników: wartość początkowa składnika oraz okres użytkowania tego składnika. Zapisy księgowe przedstawiają się następująco:
Wn Konto 400 — „Amortyzacja”
Ma Konto 071 — „Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych”
Nie wszystkie składniki aktywów trwałych amortyzowane są w czasie na zasadach ogólnych. W przypadku drobnych składników środków trwałych, których wartość nie przekracza 3500 złotych odpis dokonywany jest metodą jednorazową (całościową). Analogicznie odpisywane jest umorzenie zbiorów bibliotecznych. Cała wartość pozyskanego składnika odpisywana jest w koszty w miesiącu przyjęcia do użytkowania wg następującej dekretacji:
Wn Konto 401 — „Zużycie materiałów i energii”
Ma Konto 072 — „Umorzenie pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych”
Podstawa prawna:
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
zobacz również:
