Z tego powodu należy ustalać różnice przejściowe pomiędzy wartością bilansową składnika aktywów (pasywów), a odpowiadającą jej wartością podatkową składnika aktywów (lub pasywów). Podatek ten ustalają i wykazują w sprawozdaniu finansowym wyłącznie jednostki będące osobami prawnymi opłacające podatek dochodowy z działalności gospodarczej na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. ( art. 37 ust 10 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.)

Jeśli wystąpiły czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów wynikające np. z poniesienia przez jednostkę nakładów, które przyczynią się w kolejnych okresach do powstania przychodów, to wartość księgowa tych rozliczeń jest wyższa od wartości podatkowej. Należy wtedy utworzyć rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Podobnie utworzyć należy rezerwę, jeśli należności zafakturowane, stanowiące przychody podatkowe, są niższe od przychodów szacowanych.

Jeśli z kolei stwierdzono nadwyżkę kosztów szacowanych, odpowiadających stopniowi zaawansowania usług budowlanych nad kosztami rzeczywiście poniesionymi,  czyli powstały rozliczenia międzyokresowe bierne, to należy utworzyć aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Wartość księgowa rozliczeń międzyokresowych biernych (pasywów) jest wyższa od ich wartości podatkowej. Identyczna sytuacje będzie miała miejsce, gdy jeżeli należności zafakturowane, stanowiące przychody podatkowe, będą wyższe od przychodów szacowanych.

Pamiętać oczywiście należy, że przy tworzeniu zarówno rezerw jak i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego należy zastosować stawkę podatkowa, która będzie obowiązywała w roku podatkowym, kiedy te aktywa/ rezerwy będą rozliczane. Obowiązuje także zasada ostrożności – szczególnie w odniesieniu do tworzenia aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Ogólne zasady ustalania różnic przejściowych oraz aktywów i rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego powstających także w związku z niezakończonymi umowami budowlanymi wynikają z norm określonych w Krajowym Standardzie Rachunkowości nr 2 „Podatek dochodowy”.

Podstawa prawna:
Art. 12 ust 3 i art. 15 ust 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z poźn. zm.)
Art. 34a -34d, art. 37  ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.)
Uchwała nr 9/06 Komitetu Standardów Rachunkowości z dnia 18.09.2006 r. w sprawie przyjęcia krajowego standardu rachunkowości nr 3 „Niezakończone usługi budowlane” (Dz. Urz. Min. Fin. z 2006 r. nr 13, poz. 93)