Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej „ustawa o pdop”), odsetki wypłacane na rzecz zagranicznych osób prawnych podlegają w Polsce podatkowi u źródła w wysokości 20%. Na podstawie większości umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska, stawka podatku od takich odsetek może być obniżona lub może mieć zastosowanie zwolnienie z podatku. Niektóre umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wprowadzają zwolnienie dla odsetek wypłacanych „w związku z jakąkolwiek pożyczką udzieloną przez bank”. Zwolnienie takie przewiduje przykładowo umowa z Niemcami, Holandią, Austrią, Belgią, Finlandią, Irlandią, Wielką Brytanią.
W związku z powyższym zwolnieniem, dotychczas władze skarbowe uznawały, że nie może być ono zastosowane w odniesieniu do odsetek od obligacji objętych/nabytych przez zagraniczne banki. Ich zdaniem, obligacje nie mogły być uznane za „jakąkolwiek pożyczkę udzieloną przez bank” i dlatego nie można zastosować zwolnienia. Przykładowo, władze skarbowe uznały, że odsetki nie są pożyczką w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 18 września 2009 r. (znak IPPB5/423-392/09-3/PS) oraz z 24 stycznia 2008 r. (znak IPPB3-423-382/07-2/IK).
Stanowiska tego nie podzielały jednak sądy administracyjne, np. wyrok NSA z 29 czerwca 2010 r. (II FSK 283/09) oraz z 1 kwietnia 2011 r. (II FSK 1976/09), wyrok WSA w Warszawie z 23 sierpnia 2010 r. (III SA/Wa 271/10), z 29 stycznia 2009 r. (III SA/Wa 3183/08) oraz z 28 maja 2008 r. (III SA/Wa 1/08).
W świetle jednolitego stanowiska sądów w tej kwestii, Minister Finansów zmienił zdanie i zdecydował się wydać interpretację ogólną w sprawie zwolnienia z podatku u źródła dochodów z odsetek od dłużnych papierów wartościowych. W interpretacji ogólnej z 23 listopada 2011 r. (DD7/8213/154/KSU/11/DD-418/2011) Minister Finansów wskazał, że umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarte przez Polskę nie zawierają definicji pojęcia „jakakolwiek pożyczka”. Umowy zawierają jedynie definicję „odsetek”, które to określenie oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności, zarówno zabezpieczonych, jak i niezabezpieczonych hipoteką, w tym dochody z państwowych papierów wartościowych, dochody z obligacji lub skryptów dłużnych.
Z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania wynika, że dla celów interpretacji ich postanowień możliwe jest odwołanie się do definicji zawartych w przepisach prawa krajowego, ale tylko wówczas, gdy z kontekstu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania nie wynika inaczej. Zdaniem Ministra Finansów, z kontekstu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które przewidują przedmiotowe zwolnienie, wynika, że termin „jakakolwiek pożyczka” należy rozumieć jako każdy instrument prawny występujący w państwie (stronie umowy), na podstawie którego jeden z podmiotów odpłatnie udostępnia drugiemu podmiotowi kapitał z obowiązkiem jego zwrotu. Zatem analizując, czy zwolnienie z podatku u źródła ma zastosowanie do danego instrumentu, należy ocenić, czy ma on charakter zbliżony do przedstawionego pojęcia. Według Ministra Finansów, takimi instrumentami dłużnymi mogą być właśnie dłużne papiery wartościowe, takie jak obligacje i listy zastawne. W konsekwencji, Minister uznał, że dochody z tytułu odsetek wypłacanych bankom od nabytych przez nie dłużnych papierów wartościowych, w szczególności obligacji, powinny być traktowane na gruncie omawianych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania jak dochody z tytułu „jakiejkolwiek pożyczki udzielonej przez bank”. Tym samym, ma do nich zastosowanie zwolnienie z podatku u źródła. Co więcej, Minister Finansów podkreślił, że powyższe ma zastosowanie zarówno w przypadku obligacji nabytych na rynku pierwotnym, jak i na rynku wtórnym, gdyż nabycie na rynku wtórnym nie powoduje zmiany charakteru stosunku prawnego.
Wydana przez Ministra Finansów interpretacja ogólna ma na celu ujednolicenie stosowania przepisów prawa podatkowego. Organy podatkowe niższego szczebla nie są formalnie związane interpretacjami ogólnymi, lecz w praktyce respektują zawarte w nich wskazówki dotyczące interpretacji przepisów prawa podatkowego. Należy zatem spodziewać się, że organy podatkowe nie będą kwestionować omawianego zwolnienia z podatku u źródła przy wypłacanych do zagranicznych banków odsetkach od dłużnych papierów wartościowych.
