Powszechny spis ludności i mieszkań w 2011 r. (NSP 2011) będzie pierwszym spisem powszechnym od czasu, kiedy Rzeczpospolita Polska stała się państwem członkowskim Unii Europejskiej. Z tego faktu wynika szereg zobowiązań, m.in. konieczność dostarczenia informacji z dziedziny demograficzno-społecznej oraz społeczno-ekonomicznej, w zakresie i terminach określonych przez Komisję Europejską.

Kandydat na rachmistrza spisowego musi mieć ukończone 18 lat i posiadać co najmniej średnie wykształcenie (preferowani są studenci i osoby z wyższym wykształceniem). Rachmistrz powinien być dyspozycyjny, ponieważ praca będzie trwała przez ponad 3 miesiące (nie zalecane jest aby rachmistrzami były osoby zatrudnione na pełny etat).

Rachmistrz spisowy powinien być w pełni sprawny fizycznie, posiadać umiejętności łatwego nawiązywania kontaktów, sprawnego i skutecznego komunikowania się z respondentami, wzbudzać zaufanie wśród osób, z którymi będzie przeprowadzał wywiad. Musi być asertywny, umieć zachować spokój, okazać respondentom uprzejmość i cierpliwość podczas prowadzenia z nimi rozmów, a także radzić sobie w sytuacjach konfliktowych. Powinien też być obowiązkowy, rzetelny i wykazywać się dobrą organizacją pracy.

Rachmistrzem może zostać osoba (z UE) nie będąca obywatelem Polski, musi jednak wykazać się doskonałą znajomością języka polskiego, ponieważ wszystkie materiały spisowe i szkoleniowe będą sporządzone wyłącznie w języku polskim.

Ze względów organizacyjnych kandydaci na rachmistrzów spisowych powinni zamieszkiwać, pracować lub pobierać naukę na terenie gmin, w których dokonywać będą spisu z wyłączeniem obwodu spisowego w którym mieszkają. Kandydaci na rachmistrzów muszą złożyć również oświadczenie o korzystaniu z pełni praw publicznych i niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie (w tym przestępstwo skarbowe). Ponadto będą zobligowani do wzięcia udziału w szkoleniu z zakresu metodologii i organizacji spisu oraz w warsztatach nt. posługiwania się terminalami (Hend-Held) i zainstalowanymi na nich aplikacjami. Kandydat, który nie weźmie udziału w całości szkolenia, nie może przystąpić do egzaminu kończącego szkolenie.

Umowy zlecenia będą podpisane na wniosek Gminnego Komisarza Spisowego przez dyrektora urzędu statystycznego z osobami, które zostaną powołane na rachmistrzów spisowych po uzyskaniu pozytywnej oceny z egzaminu kończącego szkolenie oraz po złożeniu pisemnego przyrzeczenia o przestrzeganiu tajemnicy statystycznej. Umowy podpisane zostaną przed rozpoczęciem przez rachmistrzów obchodu przedspisowego.

Podczas wykonywania obowiązków spisowych Rachmistrzowi przysługuje ochrona prawna przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych.

GUS/red.