Wprowadzone przepisy (art. 42 ust. 12, 12a i 13 znowelizowanej ustawy) zakładają, iż podatnik nie jest zobowiązany do przedstawienia takiej dostawy jako sprzedaży krajowej w bieżącej deklaracji VAT. Wykazanie WDT jest odłożone w czasie do momentu złożenia rozliczenia za ostatni miesiąc w kwartale (w przypadku składania deklaracji miesięcznych, gdy dostawa miała miejsce w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału) lub za kolejny okres rozliczeniowy (w przypadku składania deklaracji miesięcznych lub kwartalnych, gdy dostawa miała miejsce w ostatnim miesiącu kwartału).
Ta niewątpliwie korzystna dla podatników zmiana, pozwalająca wydłużyć czas potrzebny na zgromadzenie odpowiedniej dokumentacji, nie ma jednakże wpływu na zakres dokumentów jakie podatnik musi zgromadzić, aby móc zastosować 0% stawkę VAT do dokonanej dostawy. Nowelizacja ustawy nie wprowadza zmian w tym zakresie. Co do zasady zatem jeżeli podatnik dokonuje WDT i korzysta z usług przewoźnika powinien dysponować dokumentami wskazanymi art. 42 ust. 3 ustawy o VAT (kopia faktury, specyfikacja ładunku, dokument przewozowy), które łącznie potwierdzają wywóz towarów z Polski i ich dostarczenie do nabywcy.
Organy podatkowe często kwestionują prawidłowość zgromadzonej przez podatnika dokumentacji, która ma stanowić dowód dostarczenia towaru do kontrahenta w innym kraju UE. W niektórych przypadkach organy podatkowe wskazują, że np. podatnik musi posiadać oryginały listów przewozowych (np. postanowienie Naczelnika US w Kozienicach z 28.09.2007 r. nr 1408/PPM/443-10/07) lub że brak takiego listu (lub jego oryginału) nie może zostać “usankcjonowany” innymi dowodami (np. postanowienie Naczelnika Świętokrzyskiego US z 27.03.2007 r. nr RO/443-2/07).
Tymczasem na przykład w sytuacji gdy podatnik sprzedaje swój towar na bazie “ex works “ w związku z czym nie on jest organizatorem transportu towarów, uzyskanie listu przewozowego może być szczególnie utrudnione. Sądy administracyjne podkreślają jednak, że podatnik nie jest zobowiązany do posiadania wszystkich dokumentów wymienionych w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT, nie jest również zobligowany do posiadania wyłącznie oryginałów wskazanej w tym przepisie dokumentacji.
Jak wynika z wyroku WSA w Kielcach z 8.05.2008 r. (sygn. I SA/Ke 114/08) braki formalne dokumentów wymienionych w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT, brak któregokolwiek z nich lub brak odpowiedniej informacji, która powinna wynikać z danego dokumentu, nie oznacza, że podatnik nie ma prawa do zastosowania stawki 0%. Jak podkreśla Sąd stosowanie tej stawki w przypadku WDT nie jest wyjątkiem od reguły, lecz regułą, od której wyjątkiem jest stosowanie stawki krajowej. Wykładnia przepisów dotyczących warunków, od których spełnienia zależy prawo do zastosowania preferencyjnej stawki podatkowej, powinna być dokonywana rozszerzająco, a nie zawężająco. Według Sądu wszelkie wątpliwości dotyczące opodatkowania WDT powinny być rozstrzygane na korzyść reguły ogólnej, czyli stosowania stawki 0% (tak również WSA w Warszawie w wyrokach z 27.09.2007r., sygn. akt SA/Wa 1210/07 oraz z 11.04.2008 r. sygn. akt III SA/Wa 155/08). Sądy wskazują, że ponieważ dokumenty mają łącznie potwierdzać określony fakt, podatnik nie musi posiadać wszystkich ich typów wymienionych w art. 42 ust. 3.
WSA w Warszawie w powołanym wyroku z 11.04.2008 r. wskazuje również, że nie ma podstaw do odmawiania mocy dowodowej dokumentowi przesłanemu w formie elektronicznej, czy faksem. Organy nie mogą odmówić zastosowania 0% stawki VAT przy WDT, jeśli podatnik dysponuje kopią dokumentu przewozowego. Podobnie jak Europejski Trybunał Sprawiedliwości (sprawa C-146/05) polskie sądy wskazują, iż jeżeli fakt dokonania WDT jest bezsporny, zasada neutralności VAT wymaga, by zwolnienie od podatku zostało przyznane, gdy spełnione są przesłanki merytoryczne, nawet jeśli podatnik nie dotrzymał niektórych wymogów formalnych. Również Minister Finansów w ostatnio wydawanych interpretacjach indywidualnych prezentuje bardziej liberalne stanowisko, wskazując że np. do zastosowania 0% stawki przy WDT wystarczające jest posiadanie przesłanej faksem kopii listu przewozowego lub w przypadku braku potwierdzenia odbiorcy na takim dokumencie – posiłkowanie się innego rodzaju dowodami (np. interpretacje indywidualne: z 8.09.2008 r. nr IP-PP2-443-1014/08-2/PW oraz 4.06.2008 r. nr ILPP2/443-231/08-2/GZ).
Pozwala to mieć nadzieję, że również poszczególne organy podatkowe i skarbowe dokonując weryfikacji posiadanej przez podatników dokumentacji wymaganej do stosowania 0% stawki VAT przy WDT uwzględniać będą korzystne dla podatników orzecznictwo w tym zakresie.
Ta niewątpliwie korzystna dla podatników zmiana, pozwalająca wydłużyć czas potrzebny na zgromadzenie odpowiedniej dokumentacji, nie ma jednakże wpływu na zakres dokumentów jakie podatnik musi zgromadzić, aby móc zastosować 0% stawkę VAT do dokonanej dostawy. Nowelizacja ustawy nie wprowadza zmian w tym zakresie. Co do zasady zatem jeżeli podatnik dokonuje WDT i korzysta z usług przewoźnika powinien dysponować dokumentami wskazanymi art. 42 ust. 3 ustawy o VAT (kopia faktury, specyfikacja ładunku, dokument przewozowy), które łącznie potwierdzają wywóz towarów z Polski i ich dostarczenie do nabywcy.
Organy podatkowe często kwestionują prawidłowość zgromadzonej przez podatnika dokumentacji, która ma stanowić dowód dostarczenia towaru do kontrahenta w innym kraju UE. W niektórych przypadkach organy podatkowe wskazują, że np. podatnik musi posiadać oryginały listów przewozowych (np. postanowienie Naczelnika US w Kozienicach z 28.09.2007 r. nr 1408/PPM/443-10/07) lub że brak takiego listu (lub jego oryginału) nie może zostać “usankcjonowany” innymi dowodami (np. postanowienie Naczelnika Świętokrzyskiego US z 27.03.2007 r. nr RO/443-2/07).
Tymczasem na przykład w sytuacji gdy podatnik sprzedaje swój towar na bazie “ex works “ w związku z czym nie on jest organizatorem transportu towarów, uzyskanie listu przewozowego może być szczególnie utrudnione. Sądy administracyjne podkreślają jednak, że podatnik nie jest zobowiązany do posiadania wszystkich dokumentów wymienionych w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT, nie jest również zobligowany do posiadania wyłącznie oryginałów wskazanej w tym przepisie dokumentacji.
Jak wynika z wyroku WSA w Kielcach z 8.05.2008 r. (sygn. I SA/Ke 114/08) braki formalne dokumentów wymienionych w art. 42 ust. 3 ustawy o VAT, brak któregokolwiek z nich lub brak odpowiedniej informacji, która powinna wynikać z danego dokumentu, nie oznacza, że podatnik nie ma prawa do zastosowania stawki 0%. Jak podkreśla Sąd stosowanie tej stawki w przypadku WDT nie jest wyjątkiem od reguły, lecz regułą, od której wyjątkiem jest stosowanie stawki krajowej. Wykładnia przepisów dotyczących warunków, od których spełnienia zależy prawo do zastosowania preferencyjnej stawki podatkowej, powinna być dokonywana rozszerzająco, a nie zawężająco. Według Sądu wszelkie wątpliwości dotyczące opodatkowania WDT powinny być rozstrzygane na korzyść reguły ogólnej, czyli stosowania stawki 0% (tak również WSA w Warszawie w wyrokach z 27.09.2007r., sygn. akt SA/Wa 1210/07 oraz z 11.04.2008 r. sygn. akt III SA/Wa 155/08). Sądy wskazują, że ponieważ dokumenty mają łącznie potwierdzać określony fakt, podatnik nie musi posiadać wszystkich ich typów wymienionych w art. 42 ust. 3.
WSA w Warszawie w powołanym wyroku z 11.04.2008 r. wskazuje również, że nie ma podstaw do odmawiania mocy dowodowej dokumentowi przesłanemu w formie elektronicznej, czy faksem. Organy nie mogą odmówić zastosowania 0% stawki VAT przy WDT, jeśli podatnik dysponuje kopią dokumentu przewozowego. Podobnie jak Europejski Trybunał Sprawiedliwości (sprawa C-146/05) polskie sądy wskazują, iż jeżeli fakt dokonania WDT jest bezsporny, zasada neutralności VAT wymaga, by zwolnienie od podatku zostało przyznane, gdy spełnione są przesłanki merytoryczne, nawet jeśli podatnik nie dotrzymał niektórych wymogów formalnych. Również Minister Finansów w ostatnio wydawanych interpretacjach indywidualnych prezentuje bardziej liberalne stanowisko, wskazując że np. do zastosowania 0% stawki przy WDT wystarczające jest posiadanie przesłanej faksem kopii listu przewozowego lub w przypadku braku potwierdzenia odbiorcy na takim dokumencie – posiłkowanie się innego rodzaju dowodami (np. interpretacje indywidualne: z 8.09.2008 r. nr IP-PP2-443-1014/08-2/PW oraz 4.06.2008 r. nr ILPP2/443-231/08-2/GZ).
Pozwala to mieć nadzieję, że również poszczególne organy podatkowe i skarbowe dokonując weryfikacji posiadanej przez podatników dokumentacji wymaganej do stosowania 0% stawki VAT przy WDT uwzględniać będą korzystne dla podatników orzecznictwo w tym zakresie.
