Dniem przejęcia kontroli nad spółką jest z reguły dzień, w którym nastąpiła zapłata za zakupione udziały, niemniej zapisy w umowie mogą ten dzień przesunąć w czasie. Takie przypadki muszą zostać dokładnie opisane w umowie. Przykładem takiej praktyki jest zapis w umowie, uzależniający cenę nabycia od ostatecznych, zatwierdzonych przez biegłego rewidenta wyników spółki. W takiej sytuacji dzień objęcia kontroli może odbyć się nawet na kilka miesięcy wcześniej, w porównaniu do dnia przekazania zapłaty.
Dodatkowo zapisy w umowie dotyczące nabycia mogą być tak sformułowane, że pomimo nieposiadania ponad 50% głosów na Walnym Zgromadzeniu Udziałowców w danym podmiocie, w świetle MSSF 3 będzie można sprawować kontrolę nad danym podmiotem. Oczywiście posiadanie większej niż 50% głosów także nie jest jednoznaczne z tym, że została przejęta kontrola nad danym podmiotem. Przykładem takiej sytuacji jest zapis w umowie spółki wskazujący, że kluczowe decyzje finansowe i operacyjne będą podejmowane większością głosów, która będzie wyższa niż posiadane przez nas 50%. Dotyczy to zarówno uprawnień zarządu, rady nadzorczej, jak i walnego zgromadzenia udziałowców.
Najistotniejsze zmiany w znowelizowanym MSSF3, wpływające na rozliczenie nabycia spółki dotyczą:
1) kalkulacji wartości firmy – w przypadku, gdy nabywane jest mniej niż 100% udziałów, nowe przepisy zezwalają nabywającemu na wybór jednej z dwóch metod kalkulacji wartości firmy. Może to zrobić szacując wartość firmy od 100% aktywów netto spółki lub od części przypadającej nabywającemu. Decyzja raz podjęta, nie może zostać zmieniona. Jest ona o tyle ważna, że w przypadku gdy następuje konieczność dokonania odpisu aktualizującego, wybór ten będzie determinował kwotę odpisu obniżającą wynik bieżącego okresu. Różnica ta będzie widoczna dopiero poniżej zysku netto, tj. na etapie dzielenia wyników na cześć przypadającą dla właścicieli oraz dla udziałowców, nie sprawujących kontroli.
2) płatności warunkowych/opcji na zakup pozostałych udziałów – w poprzedniej wersji standardu wartość ta ujmowana była w przypadku gdy prawdopodobieństwo jej realizacji było wysokie. W przypadku gdy nie została ona ujęta, a finalnie nastąpiła jednak płatność, kwota ta korygowała wcześniej oszacowaną wartość firmy. Według obecnych zapisów standardu w dniu objęcia kontroli należy wycenić tą opcję do wartości godziwej. Tak ustalona wartość będzie wpływać na kalkulację wartości firmy. W następnych okresach nad nabywającym spoczywa obowiązek weryfikacji wartości godziwej tej opcji, a wszelkie korekty wartości godziwych będą ujmowane jako wynik bieżącego okresu.
