Wcześniej bezpośredni kontakt z urzędami skarbowymi mieli przede wszystkim przedsiębiorcy i księgowi z zakładów pracy. Zdecydowaną większość Polaków rozliczali pracodawcy. Tak więc przedsięwzięcie to od początku nie należało do łatwych. Liczba podatników wzrosła z 2 do 20 mln.

wprowadzenie gospodarki wolnorynkowej

Wejście w życie tej ustawy było kluczowe dla przemian społeczno-gospodarczych, które dokonywały się po 1989 r. Ustawa zastąpiła pięć podatków funkcjonujących w gospodarce centralnie planowanej i wprowadziła powszechne opodatkowanie dochodów osobistych. Głównym celem regulacji było stworzenie systemu podatkowego odpowiadającego potrzebom gospodarki wolnorynkowej oraz standardom państw Europy Zachodniej.

150 modyfikacji

Na przestrzeni lat przepisy samej ustawy podlegały nieustannym modyfikacjom. W ciągu 20 ostatnich lat ustawa nowelizowana była około 150 razy. Liczba oraz ich częstotliwość pokazują na szybkie tempo przemian jakie w ciągu dwóch ostatnich dekad dokonały się w Polsce. Warto również pamiętać, że początkowo podatek dochodowy, obok pełnienia funkcji fiskalnej, oddziaływał również pobudzająco na zachowania podatników. Wpływał na przykład na rozwój budownictwa mieszkaniowego poprzez wprowadzoną ulgę z tytułu wydatków na własne cele mieszkaniowe.

stawki podatkowe

Od 2009 r. obowiązuje skala podatkowa z najmniejszą liczbą stawek podatkowych (tylko dwie 18% i 32%) i najniższą stawką dla pierwszego przedziału dochodów (18%). Stawki zmieniano trzy razy w 1994 r. (21-33-45 proc.), w 1997 r. (20-33-44 proc), w 1998 r. (19-30-40 proc). Obok zasad opodatkowania przy zastosowaniu skali podatkowej istnieją jeszcze inne formy płacenia podatku: u źródła, tj. bezpośrednio przez podmiot dokonujący danego świadczenia (np. podatek od wygranych), za pomocą karty podatkowej oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (dla osób prowadzących działalność gospodarczą w niewielkim zakresie). Przedsiębiorcy mają ponadto prawo wyboru opodatkowania dochodów przy zastosowaniu jednej 19% stawki podatku zamiast progresywnej skali podatkowej. Opodatkowaniu według jednej 19% stawki podatku podlegają również dochody z kapitałów pieniężnych.

formularze

W zależności od wyboru danego sposobu opodatkowania obowiązuje sześć różnych formularzy (PIT-28, PIT-37, PIT-36, PIT-36L, PIT-38, PIT-39). Co roku obowiązek rozliczenia się z urzędem skarbowym wypełnia około 25 milionów podatników.

Od stycznia 2011 r. można składać wszystkie zeznania roczne przez Internet bez konieczności posiadania kwalifikowanego podpisu elektronicznego a także korektę deklaracji. W tym roku z tej możliwości skorzystało ponad milion osób.

MF

Więcej informacji na temat obecnego systemu podatkowego można znaleźć na stronie internetowej Ministerstwa Finansów www.mf.gov.pl/podatki