Stawka VAT na wyroby medyczne – spór z Unią Europejską

Zdaniem Komisji Europejskiej, z przepisów unijnych wynika (art. 96 i 98 dyrektywy 2006/112/WE), że obniżona stawka podatku VAT może dotyczyć jedynie dostaw sprzętu medycznego, sprzętu pomocniczego oraz pozostałych urządzeń, które spełniają następujące warunki:

  • są one „normalnie przeznaczone do łagodzenia skutków lub leczenia niepełnosprawności” i
  • są one „przeznaczone wyłącznie do użytku osobistego przez osoby niepełnosprawne”.

Tymczasem w Polsce stawka obniżona VAT obejmuje sprzęt medyczny powszechnego użytku, tj. wyroby medyczne w rozumieniu ustawy o wyrobach medycznych dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Szacuje się, że około 90% wyrobów medycznych opodatkowanych stawką 8% VAT w Polsce nie spełniałoby definicji z dyrektywy, o której mowa powyżej.

W styczniu 2013 r. Komisja Europejska oficjalnie wezwała Polskę do zmiany swojego ustawodawstwa. Wezwanie Komisji Europejskiej ma formę uzasadnionej opinii (drugi etap postępowania Unii Europejskiej w sprawie naruszenia przepisów). W przypadku braku zadowalającej odpowiedzi w terminie dwóch miesięcy, Komisja Europejska może skierować sprawę przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości. W odpowiedzi na stanowisko Komisji Europejskiej, polski rząd zadeklarował, że będzie starał się przekonać Komisję Europejską, że polskie postanowienia są zgodne z przepisami dyrektywy o VAT.

W dniu 12 czerwca 2013 r. w odpowiedzi na interpelację poselską w Parlamencie Europejskim, Komisja Europejska podtrzymała swoje stanowisko, że polskie przepisy w zakresie opodatkowania VAT wyrobów medycznych są niezgodne z przepisami unijnymi i Polska jest zobowiązana je zmienić.

Opierając się na treści załącznika III do dyrektywy o VAT – wykaz dostaw towarów i usług, do których stosuje się stawki obniżone, o których mowa w artykule 98 – polskie postanowienia są niezgodne z regulacjami Unii Europejskiej.

Należy zwrócić uwagę, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości (dalej „ETS”) wydał wyrok w dniu 17 stycznia 2013 r. (sprawa C-360/11), w którym stanął na stanowisku, że Hiszpania uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy artykułu 98 dyrektywy 2006/112 (dyrektywy o VAT) poprzez stosowanie obniżonej stawki podatku VAT do niektórych rodzajów produktów farmaceutycznych i urządzeń medycznych. Zgodnie z orzeczeniem, dyrektywa o VAT nie zezwala na stosowanie obniżonej stawki VAT w odniesieniu do „wyrobów medycznych, materiałów, urządzeń i wyposażenia, które obiektywnie mogą być wykorzystywane tylko w celu zapobiegania, diagnozowania, leczenia, łagodzenia lub leczenia ludzi lub zwierząt”, ponieważ nie są one zawarte w dyrektywie lub w tytule działu „produkty farmaceutyczne”. Co więcej, ETS uznał, że stosowanie obniżonej stawki VAT w odniesieniu do „urządzeń i materiałów uzupełniających, które są niezbędne lub głównie używane w celu uzupełnienia ludzkich niedoskonałości, ale nie są przeznaczone do użytku osobistego i wyłącznego przez niepełnosprawnych” jest poza zakresem dyrektywy w sprawie VAT.

Uwzględniając ten wyrok, jest bardzo prawdopodobne, że Komisja Europejska zmusi Polskę do zmiany przepisów dotyczących stawki VAT na wyroby medyczne. Nawet gdyby Polska odmówiła zmiany przepisów, a Komisja Europejska wniosłaby sprawę do ETS, to biorąc pod uwagę wyżej przedstawione orzeczenie ETS, należy przyjąć za prawie pewne, że Polska przegra sprawę przed ETS.

Zgodnie z informacjami branżowymi, Ogólnopolska Izba Gospodarcza Wyrobów Medycznych POLMED zaproponowała Ministrowi Finansów opracowanie listy wyrobów medycznych, które po zmianie przepisów miałyby być opodatkowane stawkami obniżonymi VAT. Polmed lobbuje również, aby zmiany przepisów wprowadzić w życie jak najpóźniej – nie wcześniej niż 1 stycznia 2015 r.

Postępowanie przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości jest długotrwałe i nie wiadomo, kiedy doprowadzi do zmiany stawki VAT. Należy zwrócić uwagę, że w sprawie obniżonej stawki VAT na ubranka dziecięce Komisja Europejska wszczęła analogiczne postępowanie pismem z dnia 1 lutego 2008 r. Polski rząd bronił obniżonej stawki VAT na ubranka, dlatego Komisja Europejska skierowała sprawę do ETS. ETS wydał wyrok 28 października 2010 r., zaś stawkę VAT podwyższono w przepisach krajowych dopiero od 1 stycznia 2012 r.

Dopóki polskie przepisy o VAT nie zostaną zmienione, wyroby medyczne będą podlegać opodatkowaniu stawką obniżoną (obecnie 8% VAT), mimo niezgodności polskich przepisów z przepisami unijnymi. W przypadku jednak, gdyby miały być zawierane kontrakty długoterminowe na dostawę wyrobów medycznych, o ile to możliwe, wskazane jest, aby uwzględniały one możliwość podwyższenia stawki VAT do stawki podstawowej (obecnie 23%).

Dodaj komentarz