Ustawodawca planuje bowiem uchylić w całości art. 106 ustawy o VAT, który w obecnym stanie prawny reguluje podstawowe zasady związane z fakturowaniem. Natomiast po nowelizacji fakturowanie byłoby uregulowane w art. 106a – 106p ustawy o VAT. Opisywane zmiany będą dotyczyły m. in. podmiotów zobowiązanych do wystawiania faktur, treści faktury, terminu wystawiania faktur, jak również reguł dotyczących korygowania faktur. W związku z tym, w cyklu publikacji poświęconej tej tematyce zamierzamy przedstawić Państwu zmiany w przepisach, które mają nastąpić w tym zakresie z dniem 1 stycznia 2013 r. Niniejszy artykuł będzie prezentował podstawowe reguły dotyczące obowiązku wystawiania faktur oraz podmiotów zobligowanych do wystawiania faktur.

Kiedy obowiązek, a kiedy prawo

W myśl postulowanego art. 106b ustawy o VAT, podatnik będzie obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1) sprzedaż dokonywaną na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2) sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i na terytorium kraju;

3) wewnątrzwspólnotową dostawę towarów;

4) otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem sprzedaży wymienionej w pkt 1 – 2, z wyjątkiem gdy zapłata będzie dotyczyć wewnątrzwsólnotowej dostawy towarów.

Co niezwykle istotne, podatnik nie będzie obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT, chyba że zażąda tego nabywca towaru lub usługi. Tym samym w przypadku sprzedaży zwolnionej z podatku VAT, niezależnie od tego, czy nabywca będzie przedsiębiorcą, czy też nie sprzedający nie będzie zobowiązany do wystawiania faktury, ale będzie do tego zobligowany jest żądanie wystawienia faktury zostanie zgłoszone w ciągu 3 miesięcy od sprzedaży.

W dalszym ciągu nie będzie obowiązku wystawienia faktury w przypadku sprzedaży na rzecz osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej lub na rzecz rolnika ryczałtowego, chyba że zażądają wystawienia faktury VAT. Podobnie jak w wyżej opisanym przypadku obowiązek wystawienia faktury zaistnieje w przypadku zgłoszenia żądania wystawienia faktury w ciągu 3 miesięcy od momentu sprzedaży.

W tym miejscu zauważyć należy, że dzięki zmianom w przepisach nie będzie kontrowersji odnośnie obowiązku wystawienia faktury VAT przez sprzedawcę w sytuacji zgłoszenia żądania wystawienia faktury VAT po 7 dniach od sprzedaży. Niestety w obecnym stanie prawnym organy podatkowe uznają, że po 7 dniach od sprzedaży nie istnieje obowiązek wystawienia faktury VAT, gdyż przepisy nie zawierają w tym względzie żadnych szczególnych unormowań.

Projekt ustawy zachowuje obowiązek wystawiania faktur przez organy egzekucyjne, jak również przewiduje możliwość wystawiania faktur w imieniu i na rzecz podatnika przez upoważnione przez niego osoby trzecie. Co prawda w obecnym stanie prawnym jest możliwe wystawienia faktury przez osobę trzecią, ale brak stosownej regulacji w przepisach dotyczących VAT wywołuje niepotrzebne kontrowersje w tym przedmiocie.

Kolejną zmianą w przedmiocie fakturowania będzie likwidacja obowiązku wystawiania faktur wewnętrznych. W obecnym stanie prawnym, na mocy art. 106 ust. 7 ustawy o VAT faktury wewnętrzne wystawiane są w przypadku nieodpłatnych dostaw towarów i nieodpłatnego świadczenie usług opodatkowanych VAT, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca oraz dla udokumentowania zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze). Tym samym od 1 stycznia 2013 r. wskazane czynności opodatkowane VAT będą mogły być dokumentowane przez podatnika w dowolny sposób.