Wskazana powyżej definicja podatnika ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnika VAT” wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Pomimo, że Ustawa o VAT  nie wyraża tego wprost, przyjąć należy, że działalnością gospodarczą jest w zasadzie tylko ta aktywność, która wykonywana jest zawodowo, w sposób profesjonalny.

Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy podkreślić, iż dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym.

Aby znaleźć rozwiązanie dla powyższego zagadnienia  należy w pierwszej kolejności przedstawić, w jakich okolicznościach dany podmiot może zostać zakwalifikowany jako podatnik VAT, a następnie jaki na tym gruncie jest status gminy.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Wyjaśnić należy, że podstawą wprowadzenia do polskiej Ustawy o VAT art. 15 ust. 6 były przepisy prawa unijnego. Zgodnie bowiem z art. 113 ust. 1 Dyrektywy Nr 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, krajowe, regionalne i lokalne organy władzy i inne instytucje prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują i transakcjami, które zawierają jako władze publiczne, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub inne płatności w związku z taką działalnością lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z grona podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powyższego wynika, że prawo wspólnotowe wyłącza z kategorii podatników wszelkie organy władzy publicznej oraz inne organy podlegające prawu publicznemu w zakresie, w jakim realizują one zadania publiczne. Należy jednakże podkreślić, iż przepis polskiej ustawy w art. 15 ust. 6 posługuje się wyłącznie pojęciem „organów władzy publicznej”, nie wspominając wprost o lokalnych władzach. Wątpliwości w tym zakresie spowodowały, iż sądy wielokrotnie zajmowały się sprawami dotyczącymi uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika podatku VAT.

Nie można również zapomnieć, iż stosownie do art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Z powyższego jednoznacznie wynika, iż ustawodawca powierzył gminie uczestniczenie w sprawowaniu władzy publicznej.

Reasumując – gmina będzie podatnikiem podatku VAT w sytuacji, gdy będzie dokonywała czynności cywilnoprawnych poza sferą czynności, do których została powołana na podstawie przepisów prawa.