Skutki podatkowe umorzenia udziałów za wynagrodzeniem ustalonym w formie niepieniężnej

W świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych brak jest przesłanek uzasadniających pogląd, że wypłata przez podatnika na rzecz jego udziałowców wynagrodzenia w formie niepieniężnej w związku z umorzeniem udziałów, skutkuje powstaniem po jego stronie przychodu do opodatkowania. Organy podatkowe prezentują stanowisko odmienne i niekorzystne dla podatników, utożsamiając wydanie składników majątku z odpłatnym zbyciem, równoznacznym z opodatkowaniem przychodu, w ten sposób powstałego, stawką podatku w wysokości 19%.

W wyroku z 3 sierpnia 2011 r. (sygn. akt. I SA/Gd 308/11) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zakwestionował rozstrzygnięcie Ministra Finansów zawarte w jednej z interpretacji, uznając, że wypłata przez spółkę wynagrodzenia na rzecz jej udziałowców w formie niepieniężnej, w związku z umorzeniem udziałów, nie powoduje powstania dla niej przychodu do opodatkowania. Należy zgodzić się z argumentem WSA w Gdańsku, że żadne z postanowień ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie pozwala przyjąć, że w momencie, w którym dochodzi do wypłaty wynagrodzenia o charakterze rzeczowym lub pieniężnym, z tytułu umorzenia udziałów po stronie osoby prawnej powstaje przychód do opodatkowania. Warto bowiem pamiętać, że wskutek umorzenia udziałów ich liczba ulega zmniejszeniu, a rezultacie spółka nie osiąga z tego tytułu jakichkolwiek korzyści. Nie sposób również zgodzić się z twierdzeniem Ministra Finansów, że przesunięcia majątkowe, jakie mają miejsce w związku z umorzeniem udziałów, mogą zostać zaklasyfikowane jako odpłatne zbycie, której klasycznym przykładem byłaby sprzedaż tych udziałów. W transakcji sprzedaży kluczowa jest bowiem zapłata cena, za którą w żadnym wypadku nie można uznać wypłaty wynagrodzenia w formie niepieniężnej z tytułu umorzenia udziałów.

Słusznie podkreślił Sąd w Gdańsku, że „zapłata za udziały nie prowadzi w spółce do „otrzymania pieniędzy”, „otrzymania wartości pieniężnych” „otrzymania różnic kursowych” oraz „otrzymania nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń”. Argument ten jest również podnoszony przez inne wojewódzkie sądy administracyjne orzekające w podobnych sprawach. Przykładowo Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uznał, że zapłata za udziały nie prowadzi w spółce do „otrzymania pieniędzy”, „otrzymania wartości pieniężnych”, „otrzymania różnic kursowych” oraz „otrzymania nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także „innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń” i to niezależnie od tego, czy wynagrodzenie ma postać rzeczową (np. w formie przekazania nieruchomości), czy formę pieniężną.

Niewątpliwie wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku jest korzystny dla podatników i wpisuje się w dotychczasową linię orzeczniczą sądów administracyjnych. W praktyce może to oznaczać, że modyfikacji ulegnie stanowisko Ministra Finansów, którego interpretacje w tym zakresie są przedmiotem systematycznej krytyki ze strony sądów administracyjnych. Dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych wyrok ten, jak również poprzedzające go orzeczenia, oznacza otwarcie szerszej perspektywy dla planowania i dokonania restrukturyzacji majątkowych bez konieczności ponoszenia dodatkowych obciążeń podatkowych.

Dodaj komentarz