Zgodnie z art. 106 ust. 8 pkt 3 ustawy o VAT minister właściwy do spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia może określić przypadki, w których faktury mogą być wystawione przez inne podmioty niż podatnicy dokonujący sprzedaży, o których mowa w art. 106 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT. Przepisy rozporządzenia w sprawie faktur, wskazują możliwość przeniesienia obowiązku wystawiania faktur na nabywcę . Jednakże przepisy wykonawcze do ustawy o VAT nie przewidują możliwości wystawiania faktur przez inny podmiot niż sprzedawca lub nabywca (w przypadku tego drugiego – przy spełnieniu określonych warunków).
Niezależnie od braku przepisów w zakresie VAT wprost określających możliwość wystawiania faktur przez podmiot trzeci, zdaniem autora podatnik w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego może upoważnić agenta do wystawiania faktur w jego imieniu i na jego rzecz. Art. 758 § 2 KC stanowi, że agent jest uprawniony do dokonywania czynności prawnych, tzn. do składania i odbierania oświadczeń woli w imieniu dającego zlecenie, gdy ma do tego umocowanie, czyli zostało mu udzielone pełnomocnictwo. Pełnomocnictwo udzielone do wystawiania faktur może zostać objęte treścią umowy agencyjnej lub zostać udzielone odrębnie w formie pisemnej.
W tym miejscu warto wskazać również na treść art. 220 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. [Dyrektywa 112], który określa przypadki, w których „każdy podatnik upewnia się, że faktura została wystawiona przez niego, nabywcę lub usługobiorcę, lub w jego imieniu i na jego rzecz, przez osobę trzecią”. Zatem Dyrektywa 112 dopuszcza wprost wystawianie faktur przez osobę trzecią w imieniu i na rzecz innego podmiotu. W konsekwencji, w sytuacji braku jasnych uregulowań na gruncie prawa krajowego w zakresie możliwości wystawiania faktur przez osobę trzecią, należy przyjąć interpretację spójną z treścią Dyrektywy. A to oznacza, iż prawo do wystawiania faktur w imieniu i na rzecz innego podmiotu nie powinno być kwestionowane. Podkreślenia wymaga również fakt, że przepisy polskiego prawa podatkowego nie zawierają wyłączenia możliwości udzielenia pełnomocnictwa do wystawiania faktur VAT przez osobę trzecią .
W aktualnych interpretacjach organów podatkowych potwierdzenie znajduje stanowisko, iż „nie można uznać, aby użycie przez ustawodawcę sformułowania, że fakturę wystawia podatnik (w art. 106 ust. 1 ustawy czy § 8 ust. 1 rozporządzenia (w poprzednio obowiązującym stanie prawnym), było tożsame z koniecznością technicznego wypisania tego dokumentu wyłącznie osobiście przez samego podatnika ”.
Przedstawione powyżej stanowisko budziło jednak wcześniej wątpliwości organów podatkowych. Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego wskazał, iż „podatnicy nie są zatem uprawnieni do dowolnego cedowania tego obowiązku na inne podmioty (osoby trzecie) w trybie przepisów prawa cywilnego o pełnomocnictwie. W tym miejscu wskazać należy, iż przepisy innych dziedzin prawa np. prawa cywilnego, ze względu na autonomię prawa podatkowego, mogą być stosowane i wywoływać skutki w przypadkach i zakresie określonym w przepisach prawa podatkowego. Z tych względów instytucja pełnomocnictwa, także dalszego, przyjęta w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), znajduje zastosowanie jedynie w zakresie określonym w przepisach prawa podatkowego. W konsekwencji zdaniem Naczelnik Urzędu Skarbowego na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów prawa podatkowego wykluczyć należy możliwość wystawiania (i podpisywania) faktur przez inne podmioty niż podatnik, czy – w ściśle określonych sytuacjach – ich kontrahenci” .
Biorąc pod uwagę aktualne interpretacje organów podatkowych oraz brzmienie przepisów Dyrektywy 112, moim zdaniem zlecenie przez podatnika wystawiania faktur firmie zewnętrznej w oparciu o udzielone pisemne upoważnienie – nie jest obarczone istotnym ryzykiem podatkowym dla podatnika.
[page_break]W tym miejscu należy jednak wskazać, iż ewentualne zakwestionowanie przez organy podatkowe faktur wystawionych przez firmę zewnętrzną w imieniu i na rzecz podatnika wywołałoby negatywne konsekwencje po stronie nabywcy/odbiorcy towarów i usług, dla którego wystawiona została faktura. Zgodnie, bowiem z art. 88 ust. 3a pkt 1a ustawy o VAT, podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku, w przypadku, gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących. Wydaje się jednak, że w świetle argumentów podniesionych powyżej, ryzyko takie nie jest duże. A gdyby nawet, taki zarzut pojawił się podatnik, wobec którego zarzut ten zostałby sformułowany miałby duże szanse obrony swego stanowiska przed sądem administracyjnym.
