Stan faktyczny oraz stanowisko NSA
Podatnik złożył wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej. Po jego rozpoznaniu Minister Finansów uznał stanowisko wyrażone w tym wniosku przez podatnika za nieprawidłowe. Takie rozstrzygnięcie spotkało się z dezaprobatą wnioskodawcy, który zdecydował się na złożenie skargi do WSA w Warszawie.

Sąd uchylił zaskarżoną interpretację, przy czym powodem takiego rozstrzygnięcia był fakt, iż Minister Finansów przed wydaniem interpretacji nie zweryfikował, czy wniosek o wydanie interpretacji został podpisany przez osoby uprawnione do reprezentacji podatnika.

NSA uchylił powyższy wyrok Sądu I instancji. Wskazał, że jeżeli WSA miał wątpliwości dotyczące prawidłowości reprezentacji podatnika, to powinien był – na podstawie art. 106 § 3 p.p.s.a. – przeprowadzić w tym zakresie dowód uzupełniający z dokumentów, a nie uchylać zaskarżony akt i przekazywać sprawę ponownie do etapu postępowania administracyjnego. Sąd stwierdził ponadto, że w aktach sprawy znajdował się wydruk z internetowej strony Krajowego Rejestru Sądowego, z którego wynikało, że w istocie wniosek o wydanie interpretacji został podpisany przez osoby uprawnione do reprezentacji podatnika.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Normatywny kształt bezpłatnego udostępniania informacji na podstawie art. 4 ust. 4a ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tj. Dz. U. z 2007 r., Nr 168, poz. 1186 ze zm.), z uwzględnieniem wynikającego z art. 17 tej ustawy domniemania prawdziwości danych wynikających z rejestru, w połączeniu z powszechnym jego stosowaniem uprawnia do uznania ich za fakty znane organowi (sądowi) z urzędu zgodnie z art. 187 § 3 Ordynacji podatkowej. Jednakże warunkiem takiego uznania, jest to, by organ lub działający z jego upoważnienia pracownik organu podatkowego zetknęli się osobiście z tym faktem, w wyniku wykonywanej pracy lub przeprowadzonej czynności procesowej.”

Komentarz
W praktyce orzekania sądów administracyjnych zdarzają się sytuacje, gdy sądy uchylają decyzje organów podatkowych nie odnosząc się merytorycznie do problemu stanowiącego oś sporu organu z podatnikiem, lecz wskazując na określone uchybienia formalne postępowania podatkowego, które – w ocenie sądu – uniemożliwiają merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Powodem uchylania zaskarżonych aktów administracyjnych jest m.in. brak ustalenia przez organ czy pełnomocnik reprezentujący podatnika posiada właściwe umocowanie bądź też brak ustalenia, czy wnioski składane przez podatnika będącego osobą prawną zostały podpisane przez osoby uprawnione do reprezentacji podmiotu.

W zależności od okoliczności konkretnej sytuacji takie rozstrzygnięcie może być dla podatnika korzystne (gdy zależy mu na przedłużeniu postępowania) lub niekorzystne (gdy pożądane jest szybkie merytoryczne zakończenie sprawy). W tym drugim przypadku można niewątpliwie wskazać na postępowania dotyczące udzielenia interpretacji indywidualnej, gdyż bardzo często od wyniku takiej sprawy zależy sposób postępowania podatnika oraz właściwe wykonanie obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Im dłużej trwa postępowanie interpretacyjne, tym dłużej podatnik pozostaje w stanie niepewności co do tego, jak powinien się zachować, aby nie narazić się na niekorzystne skutki podatkowe.

W ostatnim czasie, szczególnie w orzecznictwie WSA w Warszawie, w powyższym zakresie dało się zaobserwować tendencję do uchylania interpretacji indywidualnych z tego względu, iż organ interpretacyjny nie wyjaśnił na wstępie postępowania, czy wniosek o wydanie interpretacji rzeczywiście pochodzi od podatnika, tj. czy został on podpisany zgodnie z zasadami reprezentacji. Z opisanych wyżej względów, w większości przypadków takie rozstrzygnięcie Sądu było dla podatników niekorzystne, gdy niepotrzebnie przedłużało postępowanie w danej sprawie.

W prezentowanym wyroku NSA zakwestionował taki sposób orzekania. Wskazał, że informacje dotyczące reprezentacji osób prawnych są jawne i wynikają wprost z danych zawartych w Krajowym Rejestrze Sądowym, które dostępne są również w formie elektronicznej. Dostęp do tych danych nie jest zatem w żaden sposób utrudniony i ewentualne wątpliwości w tym zakresie mogą być łatwo wyjaśnione, choćby w trybie uzupełniającego postępowania dowodowego, o którym mowa w art. 106 § 3 p.p.s.a. Wątpliwości tego typu nie mogą zatem uzasadniać wyeliminowania z obrotu prawnego zaskarżonego aktu.

Stanowisko NSA niewątpliwie może przyczynić się do usprawnienia postępowania sądowo administracyjnego poprzez wyeliminowanie sytuacji, w których na skutek rozstrzygnięcia podjętego przez Sąd z czysto formalnych względów, opóźnione zostaje merytoryczne rozstrzygnięcie danej sprawy.