Jako rozwinięcie wiarygodności sprawozdania finansowego należy również rozważać jej neutralność czyli unikanie w przedstawionych informacjach zniekształceń, których celem byłoby uzyskanie wcześniej zamierzonego wyniku. Bardzo ważnym czynnikiem związanym z przygotowaniem wiarygodnego sprawozdania finansowego jest rzetelna prezentacja zobowiązań ciążących na jednostce. Brak wiarygodności w zakresie zobowiązań wiąże się z dwoma aspektami: zaniżaniem ich wysokości oraz brakiem prezentacji niektórych zobowiązań ze względu na ich niewłaściwą identyfikację.
Zaniżanie zobowiązań jest najcięższym przewinieniem zarządzających jednostką godzącym w wiarygodność sprawozdania finansowego. Informacja o zaciągniętych zobowiązaniach w jednostkach sektora finansów publicznych ma kluczowe znaczenie dla szacowania płynności. Szacowanie płynności dla sektora budżetowego jest podstawą do ustalania krótko- i średniookresowej strategii działania jednostki. W przypadku analizy zobowiązań bardzo ważna jest również informacja o wysokości udzielonych poręczeń i gwarancji. Instrumenty te są dosyć specyficzne, gdyż mają warunkowy charakter i nie są wykazywane bezpośrednio w bilansie – natomiast istnieje obowiązek szacowania rezerw na tego typu zobowiązania. Sytuacja ta pozwala na pewnego rodzaju manipulacje w celu zatarcia prawdziwego obrazu wielkości zobowiązań. Najczęstszym powodem tego procederu jest konieczność nadmiernego „rolowania długu”. Niewystarczające środki budżetowe wymuszają na zarządzających jednostką poszukiwanie kolejnych źródeł finansowania (np. emisja obligacji, leasing zwrotny itp.). Ponadnormatywna wysokość zobowiązań wykazanych w pasywach jednostki może okazać się podstawowym powodem braku uzyskania finansowania, jednak zaniżenie ich wartości jest poważnym przestępstwem godzącym w wiarygodność sprawozdania finansowego.
Częstym problemem jest również niewłaściwa identyfikacja zobowiązań rozumiana jako brak świadomości istnienia określonego zobowiązania. Najczęstszą przyczyną takiego stanu faktycznego jest występowanie tzw. wbudowanych instrumentów pochodnych. Sytuacje takie mają również miejsce w praktyce jednostek budżetowych np. w zwykłych umowach dostawy np. sprzętu komputerowego, umów najmu itp. Problematyka wbudowanych instrumentów pochodnych zostanie zaprezentowana w dalszych artykułach cyklu.
Podstawa prawna:
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
Ustawa z 27 sierpnia 2009r. o finansach publicznych
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości
zobacz również:
