Stan faktyczny oraz stanowisko WSA
We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik wskazał, że w ramach programu pracowniczego otrzymał akcje spółki brytyjskiej. Zadał pytanie, czy otrzymanie takich akcji jest przychodem ze stosunku pracy lub innych źródeł, czy też jest to przychód z kapitałów pieniężnych oraz czy dochody związane z otrzymaniem tych akcji będą opodatkowane dopiero na etapie ich zbycia. W ocenie podatnika nabycie akcji nie będzie skutkowało powstaniem przychodu ze stosunku pracy, natomiast przychód podatkowy powstanie dopiero w momencie sprzedaży akcji, a przychód uzyskany z tego tytułu należy zakwalifikować jako przychód z kapitałów pieniężnych.

Minister Finansów uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Stwierdził, że w przypadku nabycia na preferencyjnych warunkach akcji po stronie podatnika powstanie przychód ze stosunku pracy w momencie nabycia tych akcji w ramach udziału w programie motywacyjnym. Natomiast w momencie zbycia akcji przez podatnika, po jego stronie powstanie przychód z kapitałów pieniężnych.

WSA w Poznaniu uchylił zaskarżoną interpretację. Wyjaśnił, że moment uzyskania dochodu z akcji nie jest tożsamy z momentem ich nabycia, bez względu na formę tego nabycia (w tym przypadku w wyniku nieodpłatnego przekazania akcji w ramach programu motywacyjnego). Cechą papierów wartościowych, jakimi są akcje jest to, iż generują one dochód w przyszłości: w postaci dywidendy, czy też – w przypadku ich odpłatnego zbycia – w postaci różnicy pomiędzy przychodem ze sprzedaży a kosztami poniesionymi na nabycie akcji. W momencie zaś otrzymania akcji na preferencyjnych warunkach przysporzenie, jakie z tego tytułu uzyskuje dana osoba, niezależnie od źródła i przyczyny uzyskania tego przysporzenia, jest jedynie potencjalne. Stanowisko uznające jedynie potencjalny charakter dochodu potwierdza także treść art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o u.p.d.o.f.¹, który stanowi, iż nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akacji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym dochodu z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także umorzenia jednostek uczestnictwa. Sąd zauważył, że sprzedaż akcji nabytych nieodpłatnie przez uczestników programu pracowniczego oznacza niższy koszt uzyskania przychodów, a więc w konsekwencji zwiększenie podstawy opodatkowania i wyższy podatek dochodowy. Tak więc korzyść, którą uczestnik programu uzyskuje w postaci nieodpłatnego nabycia akcji zostanie uwzględniona przy opodatkowaniu w momencie realizacji dochodu, czyli przy sprzedaży nabytych w ten sposób akcji.

Teza
Na podstawie uzasadnienia omawianego orzeczenia można sformułować następującą tezę:
„Przychód z tytułu sprzedaży akcji otrzymanych nieodpłatnie przez pracownika w ramach pracowniczego programu motywacyjnego powstaje dopiero w momencie ich sprzedaży.”

Komentarz
W prezentowanym wyroku WSA w Poznaniu potwierdził, że dochód związany z akcjami otrzymanymi w ramach pracowniczego programu motywacyjnego powstaje raz – w momencie sprzedaży otrzymanych w tym trybie akcji. Przychodem w takim przypadku jest kwota, za którą akcje są sprzedawane, a kosztem wartość, po której zostały nabyte. Jeżeli zatem akcje zostaną otrzymane przez pracownika nieodpłatnie, opodatkowanie dotyczyć będzie całej kwoty uzyskanej w efekcie sprzedaży.

Stanowisko zajęte przez Sąd znajduje potwierdzenie także w innych wyrokach sądów administracyjnych. Przykładowo można tu wskazać na wyrok WSA w Poznaniu z dnia 28 kwietnia 2011 roku, sygn. akt I SA/Po 124/11 oraz wyrok WSA w Krakowie z dnia 8 grudnia 2010 roku, sygn. akt I SA/Kr 1709/10. Na etapie postępowania sądowego kwestia ta nie powinna już zatem budzić większych wątpliwości, choć organy podatkowe w dalszym ciągu mogą prezentować odmienne poglądy w tym zakresie.

1) Ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku – o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. Nr 80, poz. 350 ze zm.)