Pojęcie wypadku zostało zdefiniowane w art. 3 u.w.c.z. Definicja ta, obejmuje:
a) wypadek unormowany jako zdarzenie zachodzące w stosunku pracy podporządkowanej;
b) wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy, dotyczący pracowników, którzy doznali szkody na osobie w okolicznościach uściślonych w ustawie wypadkowej;
c) wypadek powstały w okresie trwania ubezpieczenia wypadkowego przy wykonywaniu działalności ubezpieczonej przez osoby nie mające statusu pracownika.
Za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w wykazie chorób zawodowych wskazanych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 lipca 2002 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłoszenia podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach (Dz. U. Nr 132, poz. 1115), jeżeli została spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy lub stanowi następstwo wykonywania pracy (zob. T. Bińczycka-Majewska, Charakterystyka i zakres świadczeń w systemie ubezpieczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, Praca i Zabezpieczenia Społeczne 2003, nr 5).
Chorobę zawodową w odróżnieniu od wypadku przy pracy charakteryzuje brak nagłości polegający na długotrwałym i powolnym narastaniu zmian w organiźmie (zob. Z. Kluszczyńska, W. Koczur, K. Rubel, G. Szpor, T. Szumlicz: „System ubezpieczeń społecznych”, LexisNexis, Warszawa 2004, wyd. 2).
Następstwem wypadku przy pracy i choroby zawodowej jest wystąpienie w organizmie poszkodowanego urazu powodującego:
- przejściową niezdolność do pracy,
- stałą lub długotrwałą niezdolność do pracy,
- śmierć.
W razie wystąpienia tych szkód wywołujących skutki w zakresie zdolności do pracy – polegające na czasowej lub trwałej utracie zdolności do pracy, albo pozbawienia członków rodziny ubezpieczonego środków utrzymania w wyniku śmierci żywiciela z ubezpieczenia wypadkowego przysługują ubezpieczonemu następujące świadczenia krótkoterminowe:
1) zasiłek chorobowy;
2) zasiłek wyrównawczy, który przeznaczony jest tylko dla pracowników;
3) świadczenie rehabilitacyjne;
świadczenia długoterminowe:
1) renta z tytułu niezdolności do pracy;
2) renta szkoleniowa;
3) renta rodzinna (J. Jończyk, Ubezpieczenia wypadkowe, PIP 2003, nr 6).
Z ubezpieczenia wypadkowego wypłacane są również dodatki do rent:
– dodatek dla sieroty zupełnej
– dodatek pielęgnacyjny.
Rodzaje świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zasady ustalania prawa do zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, ich wysokości oraz zasady wypłaty tych świadczeń wszystkim osobom podlegającym ubezpieczeniu wypadkowemu określonemu ustawą z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s., określiła u.w.c.z. W sprawach nieuregulowanych przez u.w.c.z. mają odpowiednie zastosowanie przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267).
Zakres podmiotowy ubezpieczenia wypadkowego został wyznaczony przepisem ust. 1 art. 12 u.s.u.s. Ubezpieczeniu temu, podlegają osoby objęte obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, czyli m.in. osoby współpracujące z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą oraz osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenie, jeżeli praca jest wykonywana w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy.
Opracowano na podstawie wymienionych przepisów.
